Zeldzaam Moerastrechtertje teruggevonden

De Meppelerdieplanden bestaan voornamelijk uit natte, schrale graslanden langs het Meppelerdiep. Omdat de waterstanden van dit kleine riviertje worden beteugeld, kunnen de graslanden niet meer overstromen bij hoogwater. Om verdroging te voorkomen, wordt sinds enkele decennia water ingelaten vanuit het nabijgelegen laagveenmoerasgebied De Wieden. Mede hierdoor is een bijzondere en soortenrijke vegetatie ontstaan. Eén van de meest bijzondere soorten die hier voorkomt, is het Europees beschermde Geel schorpioenmos (Hamatocaulis vernicosus), dat hier zijn grootste populatie in West-Europa heeft. Over de ontwikkeling van Geel schorpioenmos in de Meppelerdieplanden is een eerder bericht verschenen op Nature Today.

Tijdens een recente inventarisatie van Geel schorpioenmos is het zo mogelijk nog zeldzamere paddenstoeltje Moerastrechtertje (Omphalina cyathella) aangetroffen. Het Moerastrechtertje is een klein trechtervormig paddenstoeltje. De hoed is grijs of grijsbruin en is opvallend doorschijnend gestreept. Deze soort is zeer zeldzaam in Nederland. De eerdere vondsten stammen uit 1939 bij Geldermalsen (GR) en 2007 uit het Coovels bos (NB). Op de Rode Lijst van 2008 is deze laatste vondst niet meegenomen. Daarom staat de soort op de lijst als 'Verdwenen uit Nederland'. Ook buiten Nederland is de soort beslist zeldzaam. Er zijn enkele vondsten bekend uit Duitsland en Denemarken.

Als één van de weinige paddenstoelen is het Moerastrechtertje kenmerkend voor zeer natte omstandigheden. In de venige bodem stond de waterstand net boven de bodemoppervlakte. In de Meppelerdieplanden groeit het Moerastrechtertje vooral op en bij pollen van zeggesoorten. Die relatie is in de Meppelerdieplanden minder duidelijk. Tussen de hoge vegetatie waren de kleine paddenstoeltjes maar moeilijk te vinden. Dat verklaart zeker ook de zeldzaamheid van deze soort. Er zijn maar weinig mycologen die in de zomer in dit soort natte ontoegankelijke vegetaties zoeken naar paddenstoelen. Opvallend was wel dat het Moerastrechtertje groeide tussen Geel schorpioenmos. Blijkbaar stellen beide soorten vergelijkbare eisen aan de milieuomstandigheden.

De Meppelerdieplanden zijn in eigendom en beheer bij Natuurmonumenten en zijn vanwege de kwetsbare vegetatie niet toegankelijk voor publiek. Vanaf de openbare weg is het gebied goed te overzien.

Tekst en foto's: Melchior van Tweel, Nederlandse Mycologische Vereniging