Miljoenen vogels boven Nederland

In oktober piekt de vogeltrek. Miljoenen vogels trekken door Nederland. Toch zou je er zomaar weinig van mee kunnen krijgen, want veel vogels trekken ’s nachts of hoog over en blijven zo buiten het zicht. Maar wie weet waar hij op moet letten en vooral waar de beste plekken zijn om van de vogeltrek te genieten, die maakt iets bijzonders mee. Die kans is er komend weekend. Zaterdag 6 oktober is het Euro Birdwatch. Tijdens Euro Birdwatch (een initiatief van BirdLife International) trekken tienduizenden vogelaars in heel Europa erop uit om zoveel mogelijk vogels te zien en te tellen.

Kom kijken op een van de 150 telpunten

In Nederland doen die dag meer dan 150 vogelwerkgroepen en telgroepen mee, verspreid over meer dan 150 vogelkijkpunten in ons land. Veel van die telpunten zijn open voor publiek en ervaren vogeltellers geven er uitleg over wat er te zien is en hoe je de vogels kunt herkennen. Vogelbescherming Nederland coördineert Euro Birdwatch in Nederland samen met Trektellen.nl. De Birdwatch vestigt de aandacht op trekvogels en de gebieden die ze in Europa nodig hebben om bij te tanken voor hun reis. Het maakt zichtbaar hoe groots het fenomeen vogeltrek is. Hierdoor draagt het evenement er hopelijk aan bij dat meer mensen enthousiast worden voor vogels en hun bescherming.

Veel verschillende soorten vogels te zien

Ganzen, kieviten, buizerds en veel andere trekvogels kun je in groten getale zien. Maar het is vooral de trek van zangvogels die de najaarstrek tot een belevenis maakt. Spreeuwen, vinken, kepen, sijzen, veldleeuweriken, graspiepers en koperwieken die met duizenden tegelijk doortrekken. En altijd kans op leuke soorten en zeldzaamheden als beflijsters, strandleeuweriken, kruisbekken, grote gele kwikstaarten of klapeksters. De uiteindelijke bestemming is voor alle vogels weer anders. Bijvoorbeeld van de kleinere zangvogeltjes trekken de zwartkoppen en de tjiftjaffen meestal niet verder dan Zuid-Europa, terwijl de fitis, tuinfluiter en karekiet tot ver in Afrika reiken.

Zuidenwind en een hoge plek

Euro Birdwatch staat of valt met het weer. Helder zicht is logischerwijs ideaal om trekvogels te kunnen zien. Maar ook de wind speelt een belangrijke rol. Zuidenwind is namelijk voor de vogels niet zo fijn (ze moeten tegen de wind in ploeteren), maar voor vogelkijkers wel een uitkomst. Want met lichte tegenwind vliegen de vogels lager en worden ze eerder opgemerkt.

Minstens zo belangrijk is echter een goede kijkplek. Een hoge plek met vrij uitzicht is het meest gunstig. In Nederland staan meer dan 175 gunstige plekken op de kaart waar je de vogeltrek mooi kunt aanschouwen. Zoals Westkapelle, Breskens, Stavoren, de duinen bij Den Haag en IJmuiden, IJmeerdijk Almere, Kamperhoek, de Eltenberg en de Hamert in Noord-Limburg. Bijna elke vogelwerkgroep in Nederland heeft wel een toplocatie binnen haar grenzen waar de vogeltrek beter dan elders te volgen is. Het is een bijzondere ervaring om Euro Birdwatch op zo’n plek te beleven.

Gaan we over het miljoen?

Hoe massaal de vogeltrek op slechts één een dag kan zijn, laten de cijfers ook zien. Zo werden op Euro Birdwatch 2014 in Nederland maar liefst 1.425.405 vogels geteld en bijna 200 verschillende vogelsoorten waargenomen. Nog steeds een record. Maar wie weet gaan we zaterdag weer over het miljoen heen. Want aanstaande zaterdag kom je dus in heel Nederland vogelaars tegen, gewapend met verrekijker en telescoop. Ga mee kijken, tellen en genieten!

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto’s: Jouke Altenburg (leadfoto: trekkende goudplevieren); Jarno van Beek; Ran Schols; Jan Lok