Het is weer tijd voor de nationale huis- en tuinspinnentelling!

In ons land komen heel veel spinnensoorten voor. Vele zijn lastig op naam te brengen, maar er leven ook verschillende goed herkenbare soorten in huis en tuin, die zijn samengebracht op een zoekkaart (pdf; 4,0 MB). Om de spinnenstand te volgen organiseert de Jaarrond Tuintelling de Nationale Spinnentelling 2018.

Zo werkt de spinnentelling

1. Zoek de spinnen door op 8 en/of 9 september op zoek te gaan in je tuin (en huis).
2. Bepaal welke soort het is op de spinnenzoekkaart.
3. Geef je tellingen door. Log in of meld je aan bij Tuintelling.nl. Bevestig de datum en geef per gevonden soort het aantal exemplaren dat je hebt gezien door via de knop 'telling invoeren'. Zorg dat je niet twee keer dezelfde spin doorgeeft. Zie je later op de dag of een volgende dag een andere spin, dan maak je gewoon een nieuwe telling aan en geef je die door.

Spin van het jaar 2018

Natuurlijk zijn we geïnteresseerd in alle spinnensoorten, maar voor één soort vragen we dit jaar speciale aandacht. De koffieboonspin (Steatoda bipunctata) is de Europese spin van het jaar. Dit is een algemene soort die vaak een web maakt rondom gebouwen. Ze wordt echter maar weinig gezien, omdat ze een verborgen webje maakt waarin ze bovendien alleen ’s avonds en ’s nachts zichtbaar hangt. In het wat slordige web hangt ze ondersteboven, vaak onder kozijnen, in schuttingen, onder vensterbanken, in schuurtjes, in struikgewas of achter boomschors.

De soort is gemakkelijk herkenbaar aan de ronde vorm van het achterlijf wanneer men het vrouwtje van de rugzijde bekijkt, en de kleur van een gebrande koffieboon, bruin-zwart, met een witte band langs de voorzijde en een lengteband van witte vlekken. Opvallend zijn de vier putjes op de rugzijde van het glimmende achterlijf. Van opzij gezien is de spin wat meer afgeplat, waardoor zij in een spleet kan wegkruipen. Op het slankere achterlijf van het mannetje valt de witte lengtestreep op, die enigszins variabel is en uit een reeks van driehoekige vlekjes kan bestaan. De poten zijn bruin met duidelijke, donkere ringen. De soort wordt niet zo groot, tussen de 4 en 7 millimeter.

Bijzonder aan deze soort is dat als een mannetje een web van een vrouwtje tegenkomt, hij een soort raspend geluid maakt, dat ook voor de mens (met goed gehoor) hoorbaar is. Dat geluid wordt gemaakt doordat de beide lichaamsdelen een kammetje hebben die door de mannetjes tegen elkaar gewreven worden. Hiermee lokt hij het vrouwtje, natuurlijk in de hoop op een paring.

Jaarrond Tuintelling

De Spinnentelling is een initiatief van Vroege Vogels, EIS Kenniscentrum Insecten, Naturalis Biodiversity Center en Natuurmuseum Fryslân. Nu is de telling onderdeel van de Jaarrond Tuintelling, een project van zeven samenwerkende natuurorganisaties. De Jaarrond Tuintelling probeert om de slechtst onderzochte natuurgebieden van Nederland (tuinen!) beter in beeld te krijgen door met zoveel mogelijk mensen het hele jaar door te tellen. Wat leeft daar? Hoe gaat het met die soorten? Welke ontwikkelingen zijn er in de tuinnatuur te zien? Door mee te doen aan de Jaarrond Tuintelling helpt u op een leuke manier met het verzamelen van deze kennis.

Tekst: Peter J. van Helsdingen & Jinze Noordijk, EIS Kenniscentrum Insecten
Foto’s: Jinze Noordijk (leadfoto: venstersectorspin); Jan van Duinen