Wild zwijn op de Posbank

Wees alert op Afrikaanse varkenspest bij wilde zwijnen

Zoogdiervereniging
21-JUN-2018 - Afrikaanse varkenspest is een besmettelijke virusziekte die voorkomt bij varkens en wilde zwijnen. Het is ongevaarlijk voor mensen, maar dodelijk voor wilde zwijnen en gehouden varkens. In 2007 dook deze virusziekte op in Georgië en sindsdien verspreidt ze zich steeds verder in Europa. Verdere verspreiding in de EU zal grote gevolgen hebben voor de populaties wilde zwijnen en de varkenssector.

Afrikaanse varkenspest (AVP) komt van origine uit Afrika. Sinds de uitbraak in Georgië in 2007 heeft de ziekte zich wijdverspreid op de Kaukasus, Rusland en Centraal-Europa. De ziekte bereikte in 2014 Polen en vervolgens ook de Baltische Staten. Recent is AVP ook vastgesteld in Tsjechië en Roemenië (2017) en Hongarije (2018). De vrees is, ook in Nederland, dat Afrikaanse varkenspest zich verder zal verspreiden in de Europese Unie.

Wild zwijn op de heide van de PosbankIn het begin werd gedacht dat AVP onder wilde zwijnen zou verdwijnen als het bij de gehouden varkens onder controle was. Inmiddels lijkt de ziekte zich echter onder bepaalde omstandigheden in wilde zwijnen populaties in stand te kunnen houden. De uitbreiding van de Afrikaanse varkenspest in Europa vindt op dit moment op twee manieren plaats. Enerzijds door ‘natuurlijke verspreiding’ via wilde zwijnen. Het virus wordt hierbij overgedragen van populatie naar populatie door onderling contact tussen besmette en niet besmette dieren. Anderzijds zijn er voorbeelden uit Tsjechië en Hongarije waarbij op honderden kilometers afstand van besmette populaties de ziekte plotseling opduikt. In die gevallen, zogenaamde puntintroducties, is het zeer waarschijnlijk dat het virus is versleept door mensen: bijvoorbeeld door middel van een broodje worst, via laarzen, een druppel bloed of op een andere wijze. Dit kan gemakkelijk gebeuren omdat het virus heel lang besmettelijk blijft.

Om de bestaande kennis te delen, en om het bewustzijn over de risico’s van AVP te bevorderen, hebben het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC) en de Zoogdiervereniging op 13 juni jongstleden een kennisbijeenkomst gehouden over de Afrikaanse varkenspest op de faculteit Diergeneeskunde. Op deze bijeenkomst waren vertegenwoordigers uit de jachtwereld, de varkenshouderij, beleid (provincies & ministerie), onderzoek en het terreinbeheer aanwezig. De aanwezigen zijn bijgepraat over de laatste stand van zaken. De conclusie was dat voor Nederland een natuurlijke introductie via wilde zwijnen voorlopig geen enkele rol speelt, maar dat we serieus rekening moeten houden met de mogelijkheid van een puntintroductie: het geïsoleerd opduiken van de ziekte in Nederland, waarna snelle maatregelen vereist zijn. Duidelijk is dus dat strikte hygiënemaatregelen enorm belangrijk zijn om ongewenste verspreiding van het virus door mensen te voorkomen. De ervaringen uit Tsjechië laten zien dat een snelle signalering belangrijk is, zodat snel actie kan worden ondernomen om zo het besmette gebied klein te houden en AVP onder controle te krijgen. De draaiboeken liggen klaar en de ‘mensen uit het veld’ moeten alert zijn op dode zwijnen die kenmerken vertonen van AVP. Een verdacht geval moet worden gemeld bij de NVWA, andere dode wilde zwijnen op www.dwhc.nl. Vroegtijdige signalering van Afrikaanse varkenspest is vooralsnog het belangrijkste om, als de ziekte opduikt, de impact zo klein mogelijk te houden.

Meer informatie

Tekst: Maurice La Haye, Zoogdiervereniging; Margriet Montizaan en Jolianne Rijks, DWHC; Wim Knol, KNJV
Foto: Bas Worm

  

  

Laatste berichten

Zie ook