Aandacht voor de Zuid-Hollandse kamsalamander
Stichting RAVON
Over de oorsprong van de kamsalamanderpopulatie in het (kust)duingebied van Meijendel, natuurlijk dan wel geïntroduceerd, bestaat discussie. De Vijfheerenlanden is een ander verhaal: de soort komt hier van oudsher ruimer verspreid voor. De Lek-uiterwaarden en het Linge- en Zouweboezemgebied vormen hier de voornaamste leefgebieden. Meer geïsoleerde vindplaatsen zijn onder andere bekend langs de Hollandse IJssel in de Krimpenerwaard, en in Hardinxveld-Giessendam langs het riviertje de Giessen.
Herontdekt in Gorinchem
Sommige historische vindplaatsen zijn al lange tijd niet meer herbevestigd. Eén daarvan was Gorinchem, waar de soort van oudsher langs de Linge voorkwam. Begin mei 2018 werd de soort hier opnieuw gevonden. In een poel op zo’n 300 meter van de Linge werden twee kamsalamandervrouwtjes gevangen. In de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) zijn verder geen waarnemingen van deze locatie aanwezig, evenmin vanuit het desbetreffende kilometerhok. Wel bestond er lokaal een vermoeden dat de soort er voorkwam. De recente vondst is dus erg interessant en relevant, en het leidt mogelijk tot directe beschermingsmaatregelen.
Nieuwe voortplantingslocaties Alblasserwaard
Recentelijk bleken in de Alblasserwaard langs de Lekdijk bij Tienhoven ook twee voortplantingslocaties aanwezig te zijn op particuliere grond. In twee door kwel gevoede slootjes werden volwassen kamsalamanders en een eitje gevonden. Hoewel de verspreiding van de soort op grove schaal goed in beeld is, valt er op kleinere schaal dus nog veel te ontdekken.
Gezien de voortschrijdende intensivering van het landgebruik, ook bij particulieren, is een actualisatie van de verspreiding van de kamsalamander in Zuid-Holland wenselijk. Op basis daarvan kunnen gericht maatregelen in natuurgebieden worden genomen en kan hierover ook voorlichting richting particulieren plaatsvinden. Door het nemen van kleinschalige en op de soort toegespitste maatregelen, kan de kamsalamander duurzaam behouden blijven.
In opdracht van de provincie Zuid-Holland voert RAVON in samenwerking met het Zuid-Hollands Landschap beschermingsmaatregelen uit in de Natura 2000-gebieden ‘Lingegebied, Diefdijk-zuid’ en ‘Polder Achthoven’. Er worden nieuwe voortplantingswateren (poelen) gerealiseerd, en bestaande sloten - waarin de kamsalamander ook voorkomt - worden voorzien van ruime, natuurvriendelijke oevers. Deze ingrepen moeten leiden tot een beter voortplantingssucces en versterking van de (meta)populatie.
Meer lezen
Tekst: Richard Struijk, RAVON en Richard Slagboom
Foto’s: Richard Slagboom en Jelger Herder