Geef dode amfibieën een tweede leven
Stichting RAVONHet is altijd zonde wanneer kikkers, padden en salamanders de winter hebben overleefd, en in de vroege lente sterven door bijvoorbeeld:
- Het verkeer: als verkeersslachtoffer tijdens de trek naar het voortplantingswater
- Bevriezing of ademnood: als dieren in de poelen of vijvers zijn verrast door late vorst
- Predatie: door bijvoorbeeld ratten
Om hun dood niet helemaal zinloos te laten zijn, doen we hierbij een oproep om dode amfibieën, mits nog enigszins intact, te verzamelen voor verder onderzoek.
Bewaren
Als je dode amfibieën gevonden hebt, vries deze dan in in een diepvrieszakje, en neem vervolgens contact op met Annemarieke Spitzen en/of Tariq Stark.
We regelen dan dat de dode dieren zo snel mogelijk bij u worden opgehaald. Indien nodig kunnen we u ook machtigen om tijdelijk dode dieren in uw bezit te hebben. RAVON is met name zeer geïnteresseerd in waarnemingen van dode salamanders. Hieronder meer informatie over de onderzoeken waarvoor we de dode dieren kunnen gebruiken.
Onderzoek naar ziektes
Als u het vermoeden heeft dat de dieren niet door vorst, predatie of het verkeer zijn overleden, dan kunnen ziektes de oorzaak zijn: bijvoorbeeld chytridiomycose (Batrachochytrium salamandrivorans; B.dendrobatidis), ranavirus of Amphibiocystidium. Door dit onderzoek brengen we de verspreiding van ziektes in kaart, en proberen we verdere verspreiding te voorkomen en populaties gezonde dieren te beschermen.
Onderzoek naar decompositie
Er is veel aandacht voor sterfte van amfibieën door ziektes. Vaak wordt gevraagd aan mensen om alert te zijn op ‘massale sterfte’ van salamanders, kikkers of padden. Maar als een populatie salamanders wordt getroffen door een ziekte en dieren massaal sterven, wat is dan de kans dat bij een veldbezoek ook daadwerkelijk een massagraf wordt aangetroffen? Hoe snel verrotten de lijkjes, of eten aaseters ze op? Dit type informatie is van cruciaal belang om de daadwerkelijke impact van een ziekte of andere calamiteit op een populatie te kunnen inschatten. Vorig jaar is het onderzoek hiernaar gestart; de resultaten zijn verrassend. Een groot scala aan aaseters kwam de lijkjes consumeren (bijvoorbeeld rat, ekster, egel, bosmuis); soms waren de lijkjes binnen enkele uren al verdwenen. We willen dit onderzoek graag nog één jaar voortzetten zodat we robuustere data hebben. Hiervoor is een groot aantal dode dieren nodig.
Paddenvlieg
De groene paddenvlieg (Lucilia bufonivora) en de effecten die dit vliegje op met name de gewone pad heeft, is voor veel mensen een bekend beeld. Wanneer tijdens de zomermaanden een pad op klaarlichte dag gezien wordt, is de kans groot dat deze vlieg het dier heeft geïnfecteerd. Bij nadere inspectie zijn vaak sterk vergrote neusgaten (door vraat van de maden), een opgezette neus en zwellingen op de kop te zien. Sinds 2015 doet RAVON samen met de Universiteit van Bristol en Exeter onderzoek naar de taxonomie en ecologie van de groene paddenvlieg (L. bufonivora) en haar zustersoort L. silvarum. Lijkjes van gewone pad maar ook andere amfibieën (inclusief salamanders) zijn voor ons erg waardevol voor ecologisch onderzoek naar de groene paddenvlieg. We gebruiken de lijkjes om de beruchte vliegjes in een speciale vliegenval te lokken. Een divers aanbod van (dode) gastheren, inclusief salamanders, geeft ons een betere kijk op de voorkeur van groene paddenvliegen en nauw verwante soorten voor een bepaalde potentiële gastheer.
Tekst: Annemarieke Spitzen & Tariq Stark, RAVON
Foto's: Tariq Stark (leadfoto: boomkikker, verkeersslachtoffer); Jelger Herder; Bert Stam