Bergrenmier ontdekt in Nederland

De bergrenmier (Formica lemani) komt in België met name voor in de hoogvenen van Wallonië. Er was echter ook een vindplaats bij Gemmenich, net ten zuiden van Zuid-Limburg. Tijdens een gerichte zoekactie in het dichtbijgelegen Schimperbosch werd een nest gevonden van deze soort; het eerste voor ons land!

Koudetolerant

De bergrenmier is goed aangepast aan korte seizoenen en kou. Hij komt bijvoorbeeld in Fennoscandinavië en het Verenigd Koninkrijk tot erg noordelijk voor en in Midden-Europa leeft hij vooral in de bergen, tot wel 3000 meter hoogte. De Vijlenerbossen, waartoe het Schimperbosch behoort, hebben wel meer zogenaamde ‘montane elementen’, bijvoorbeeld in de plantengroei. Blijkbaar vindt ook de bergrenmier hier een geschikt leefgebied.

Grauwzwarte mier

De bergrenmier lijkt erg op de grauwzwarte mier (Formica fusca). Voor het onderscheid moet met een loep of microscoop gekeken worden naar de beharing op het voorborststuk en de dij van de middelste poot. De vraag is nu of we in ons land de bergrenmier altijd over het hoofd hebben gezien en voor grauwzwarte renmier hebben uitgemaakt, of dat hij een nieuwkomer is.

In België is voor dat laatste echter geen aanwijzing. Na 1990 werd de soort niet buiten de Hoge Venen en omgeving waargenomen. Mogelijk hebben we dus te maken met een soort die zich lang verborgen heeft weten te houden voor entomologen. Verdere zoektochten in de Vijlenerbossen en andere boscomplexen in Zuid-Limburg moeten uitwijzen hoe verspreid de bergrenmier hier is.

Tekst: Jinze Noordijk, EIS Kenniscentrum Insecten
Foto’s: Theodoor Heijerman (leadfoto: bergrenmier); Jinze Noordijk