Veel bereikt in eerste jaar Infranatuur

De green deal infranatuur werd ondertekend door twintig partijen: ministeries, waterschappen, provincies en bedrijven als TenneT en ProRail. Inmiddels zijn deze organisaties druk bezig om het thema biodiversiteit echt inhoud te geven. Naast kennis delen en samenwerken wordt in de green deal onderzocht hoe biodiversiteit bijvoorbeeld economisch kan bijdragen, of hoe dit beter in aanbestedingen geborgd moet worden. Na de oplevering van een infraproject kunnen meestal geen extra kosten meer worden gemaakt om iets voor de natuur te doen. Daarom is het zaak natuur al in de ontwerpfase van een infraproject een plek te geven.

Bloemrijke dijken en bermen

Hoeveel infranatuur is er inmiddels opgeleverd? Die vraag is lastig te beantwoorden omdat er niet direct nieuwe natuur wordt gecreëerd. Maar er zijn wel mooie voorbeelden van het omgaan met biodiversiteit en infrastructuur. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier onderzoekt hoe bij dijkrenovaties meteen een verbetering van de natuurwaarde bereikt kan worden. Bovendien onderzoeken meerdere waterschappen ook de effecten van ecologisch beheer op de erosiebestendigheid van onze dijken. Op drie trafostations van TenneT worden maatregelen genomen om de biodiversiteit te verhogen en ook onder de hoogspanningsdraden wordt steeds kritischer omgegaan met behoud van natuur. Verder doet De Vlinderstichting, samen met de provincie Gelderland en een drietal gemeenten, onderzoek naar de effecten van natuurlijke bermen op de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups. Een natuurlijke berm kan wellicht veel kunstmatige bestrijding van de deze nachtvlinder voorkomen.

Wilde bijen ambassadeurs van infranatuur

Arjan van der Veen, stadsecoloog bij de gemeente Lelystad en entomologen Frans van Alebeek en Jeroen de Rond publiceerden recent een artikel over de effecten van infrastructurele werken op het voorkomen van wilde bijen. In Lelystad zijn de fietspaden veelal gescheiden van de autorijbanen. Hiervoor zijn destijds veel fietsbruggen gebouwd in verschillende uitvoeringen. Wilde bijen, zoals sachembijen (Anthophora plumipes) en de zeldzame bruine rouwbij (Melecta albifrons) profiteren van betonelementen met open structuren die gebruikt zijn bij deze bruggen. De aanwezigheid van open zand en de helling op het zuiden zorgen voor geschikt leefgebied, ook voor andere insecten. De geluids- en tuinschermen met klimop hebben eveneens hun nut bewezen voor de landelijk zeldzame klimopbij (Colletes hederae) die op diverse plaatsen in Lelystad is ontdekt. Wilde bijen als ambassadeur van infranatuur, mooier kan het haast niet!

In de komende jaren willen we binnen de green deal infranatuur zoveel mogelijk voorbeelden verzamelen en een platform bieden om praktische vragen te beantwoorden als het gaat om biodiversiteit langs infrastructuur. Bovendien zullen verschillende onderzoeken bouwstenen opleveren voor een betere omgang met planten en dieren op en rond infrastructuur.

Tekst: Albert Vliegenthart & Anthonie Stip, De Vlinderstichting
Foto's: Albert Vliegenthart (leadfoto: kievitsbloemen onder hoogspanningsleiding); Jurriën van Deijk; Pieter van Breugel