Anderhalf miljoen walvissen, dolfijnen en bruinvissen in de Europese Atlantische wateren

SCANS III, uitgevoerd in de zomer van 2016, is de derde survey in een serie die begon in 1994 en werd voortgezet in 2005. Voor bruinvissen, witsnuitdolfijnen en dwergvinvissen blijkt het beeld stabiel in die 22 jaar. Voor de andere soorten in de regio is volgens de onderzoekers nog minstens één survey nodig om echt betrouwbare uitspraken te kunnen doen.

De meest voorkomende walvisachtigen in het gebied zijn bruinvissen, gewone dolfijnen en gestreepte dolfijnen. Uit het onderzoek in 2005 kwam naar voren dat het leefgebied van de bruinvissen opschuift naar het zuiden. Dit beeld werd bevestigd in de telling van vorig jaar. De hoogste dichtheden bruinvissen bevinden zich nu in het zuidwestelijk deel van de Noordzee en ten noorden en oosten van Denemarken.

SCANS III - vliegtuigtellingen

SCANS III is een internationale samenwerking tussen negen landen aan de Atlantische Oceaan. Naast het Nederlandse Wageningen Marine Research waren instituten betrokken uit Groot-Brittannië, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Noorwegen, Portugal, Spanje en Zweden. Met drie schepen en zeven vliegtuigen is in zes weken tijd een gebied doorzocht van 1,8 miljoen vierkante kilometer: van de straat van Gibraltar in het zuiden tot Vestfjorden, Noorwegen. Teams van waarnemers registreerden duizenden groepen walvisachtigen van negentien verschillende soorten. Wageningen Marine Research coördineerde de vliegtuigtellingen.

De gestandaardiseerde tellingen volgens de SCANS-methoden leveren betrouwbare gegevens over aantallen en verspreiding van zeezoogdieren. Die informatie die over landsgrenzen heengaat is van groot belang om ze goed te kunnen beschermen. In het kader van de Europese Kaderrichtlijn Marien (oftewel de Marine Strategy Framework Directive) is het verplicht dat deze gegevens worden verzameld.

Noordzee belangrijker voor walvisachtigen

Onderzoeker Meike Scheidat was vanuit Wageningen Marine Research betrokken bij SCANS III: "In ons deel van het gebied, de zuidelijke Noordzee, zijn witsnuitdolfijn, dwergvinvis en bruinvis de belangrijkste bewoners. Bij deze soorten zien we dat een verschuiving naar het zuiden heeft plaatsgevonden. Ons deel van de Noordzee is dus belangrijker geworden voor deze soorten. Voor een goede bescherming is monitoring essentieel."

Tekst: Wageningen UR
Foto's: Bart Vastenhouw, Saxifraga (leadfoto: gewone dolfijn); Meike Scheidat