Nieuw instrument om de meest belangrijke gebieden voor natuurbescherming aan te wijzen

Sterren voor biologische kwaliteit

Voor deze nieuwe meetmethode werden eerst alle soorten hogere planten van Afrika ingedeeld in categorieën van meest zeldzame soorten tot soorten met de grootste wereldwijde verspreiding. Daarvoor bedachten de onderzoekers een indeling in ‘Stars’: van Black Star voor de meest zeldzame, via Gold en Blue tot Green Star voor de meest algemene soort. 'Stars' kunnen ook worden gezien als een snelle beoordeling van de bedreigingsstatus van een soort, die gebruikt kan worden als de meer formele beoordelingen (nog) niet beschikbaar zijn. Zo is maar 8% van de tropische Afrikaanse planten formeel beoordeeld voor de Rode Lijst van de IUCN, maar hebben wel alle soorten een 'Star' toegekend gekregen.

Met behulp van de toegekende 'Stars' is vervolgens voor elk gebied een index berekend die de waarde van de 'biologische kwaliteit' weergeeft: hoe meer zeldzame soorten ten opzichte van algemenere soorten in een gebied, hoe hoger de waarde van de index.

Inzoomen naar lokale parken

De kaart die hieruit voortvloeit geeft niet alleen weer wat de meest belangrijke gebieden vanuit het oogpunt van natuurbescherming zijn, hij toont bovendien aan dat binnen deze gebieden aanzienlijke variatie bestaat: sommige delen zijn veel rijker dan andere.

De nieuwe meetmethode is flexibeler dan bestaande. “Hij is ook bruikbaar voor gebieden waarvan niet alle soorten bekend zijn en je kunt hem ook op kleinere en lokale schaal toepassen,” zegt onderzoeker Jan Wieringa van Naturalis Biodiversity Center die meewerkte aan dit onderzoek. “Na bepaling in welke hoofdgebieden je delen zou willen beschermen, kun je dus gaan inzoomen om concrete natuurparken aan te wijzen.” Daarmee is het een belangrijk nieuw instrument voor natuurbeschermers, onderzoekers en beleidsmakers.

Tekst: Naturalis
Foto’s: Jan Wieringa, Naturalis (leadfoto: Allanblackia gabonensis (Pellegr.) Bamps, bloem van een wat struikachtige boom uit het Gabonese regenwoud, "Blue star" soort)
Kaart: Cicely Marshall, Jan Wieringa en William Hawthorne