Liggende ganzerik

Polderverrassingen!

FLORON
1-SEP-2016 - Nederland behoort op floristisch gebied tot de best onderzochte landen ter wereld. Maar zelfs Nederland kent streken waar maar weinig naar planten wordt gekeken. Deze streken staan te boek als “Witte gebieden”, omdat we geen goed beeld hebben van de planten die er voorkomen. Dat je er leuke planten kunt vinden bleek tijdens een bezoek aan een van deze “Witte gebieden”: de Noordoostpolder.

Kransgras is bezig met een opmars in Nederland.

FLORON brengt met hulp van vele vrijwilligers de wilde planten van Nederland in kaart. Het resultaat daarvan, verspreidingskaartjes van alle wilde planten, kun je bekijken op de website Verspreidingsatlas. De verspreidingsgegevens gebruikt FLORON onder andere om veranderingen in de flora te signaleren.  

Witte gebieden

Met het "Witte gebieden" project werkt FLORON aan het meer gelijkmatig over het land verzamelen van floragegevens. Dit doen we door het inventariseren van streken waarvan we geen of alleen oude waarnemingen hebben van wilde planten. Vrijwilligers laten dit soort gebieden vaak links liggen, want men denkt dat er niets  ‘leuks’ te vinden is. Door korte, gerichte inventarisaties in deze slecht onderzochte gebieden worden de verspreidingskaartjes uiteindelijk een stuk completer. Zo werken we aan een actueel en landsdekkend beeld van de verspreiding van onze wilde planten.

Floristische verassingen in de Noordoostpolder

Eén van die "Witte gebieden" is de Noordoostpolder. Een circa 75 jaar geleden drooggelegde polder die wordt gekenmerkt door grootschalige akkerbouw. In augustus inventariseerden we hier drie  blokken van vijf bij vijf kilometer (atlasblok). Om zoveel mogelijk soorten te vinden brachten we korte bezoeken aan zoveel mogelijk verschillende biotopen (landbouw, wegen, water, bos, stedelijk, bedrijventerrein etcetera) binnen verschillende kilometerhokken in deze atlasblokken. Zo’n hap-snap inventarisatie in "onbekend’" gebied bleek erg leuk om te doen. Het leverde bovendien enkele floristische verrassingen op.

"Nieuw" voor de Noordoostpolder zijn de grassen Stekelige hanenpoot en Kransgras. Deze warmteminnende grassen, die zich pas aan het begin van deze eeuw in Nederland gevestigd hebben, hebben de wind mee en komen inmiddels dus ook in de Noordoostpolder voor. Ook Vreemde ereprijs, die bezig is met een stevige opmars in het stedelijk gebied van Nederland, was tot nu toe niet bekend van de Noordoostpolder.

Fraai duizendguldenkruid groeit niet alleen in de duinen maar ook gewoon tussen de bestrating in het stedelijk gebied.Soorten die eveneens bezig zijn met een opmars in de polder zijn Liggende ganzerik en Groot blaasjeskruid. Liggende ganzerik is een vrij zeldzame soort van het rivierengebied, waar ze groeit op slikkige oevers. Vanuit het rivierengebied is sprake van uitbreiding naar Flevoland en de Noordoostpolder, waar ze groeit op open kleiige plekken. Groot blaasjeskruid, dat we vonden in drie kilometerhokken(!), lijkt met andere zoetwaterplanten eveneens bezig met het koloniseren van het "nieuwe" land. 

Floristische verrassingen in de categorie "lang niet gezien" zijn Bleke basterdwederik en Zilte greppelrus. Het merendeel van de oude opgaven van deze soorten uit de Noordoostpolder dateert alweer van een halve eeuw geleden. Het zijn overigens soorten die makkelijk over het hoofd worden gezien omdat ze sterk lijken op de zeer algemeen voorkomende soorten Beklierde basterdwederik en Greppelrus.

 

In de categorie "leuk", dat wil zeggen soorten waar plantenliefhebbers voor door de knieën gaan, staan waarnemingen van Fraai duizendguldenkruid en Blauw walstro. Soorten die, net als Zilte greppelrus, een sterke binding hebben met de IJsselmeerkust.

Wil jij je ook laten verrassen? Inventariseer dan ook eens een Wit gebied! Op de FLORON-website lees je hoe je kunt meedoen aan dit project. Op woensdag 21 september organiseren we een extra excursie in de Noordoostpolder. We verkennen dan de omgeving van Kraggenburg.

Tekst: Edwin Dijkhuis en Thea Spruijt, beiden FLORON
Foto's: Willem Braam; Adrie van Heerden; Joop Verburg