Eerste jonge spreeuwen vliegen zeer binnenkort uit

Eerste resultaten

Op de Edese Golfclub Papendal zijn alle nesten de afgelopen week gecontroleerd, met hulp van de leden van de golfclub. De jonge spreeuwen zijn geringd en de vleugels en het gewicht zijn gemeten. Dat geeft een goed beeld van de groei en conditie van de jongen.

Dit jaar is veelbelovend. In de meeste nestkasten zaten vijf of zes jongen, met uitschieters naar onderen met slechts twee, of naar boven met zeven jongen! Tijdens een controle op 19 april werden de eerste jongen gevonden. Jonge spreeuwen zijn vliegvlug als ze 18 dagen zijn. Dit nest met zes jongen zal dus binnen enkele dagen uitvliegen. De meeste jongen waren tijdens de controle 7 tot 12 dagen oud en zullen half mei uitvliegen, een normaal tijdstip. De luidruchtige spreeuwenzwermen, met het karakteristieke geluid van bedelende jongen, kunnen we dan weer zien, met name op pas gemaaide graslanden.

Overleving kort na het uitvliegen cruciaal

Hoe sterk de spreeuw als broedvogel achteruitgaat, is te zien op de soortpagina op de Sovon-site, onder het kopje Aantalsontwikkeling. De reproductie, het aantal uitvliegende jongen, lijkt niet het probleem te zijn. Waarschijnlijk is de periode na het uitvliegen wel een probleem: veel jonge vogels hebben moeite om die te overleven. De intensivering van de landbouw is wellicht een probleem voor de jonge en onervaren spreeuwen. Sovon publiceert binnenkort in Limosa de resultaten van 2014 en 2015.

Onderzoek: pesticiden en voedsel

Maar wellicht zijn er ook andere factoren die meespelen. Anne Kwak van de Radboud Universiteit doet onderzoek naar het voedsel van de spreeuw. Daarvoor worden onder andere insectenvallen gebruikt, om te zien wat er aan spreeuwenvoedsel aanwezig is op de golfbaan. Anne onderzoekt de effecten van moderne pesticiden op vogels en gaf daarover op de Landelijke Dag van Sovon een presentatie. Naast de spreeuw zijn ook boerenzwaluw en kleine karekiet onderwerp van haar onderzoek. Een grote groep vrijwilligers van Sovon en het Vogeltrekstation doet mee aan dit onderzoek.

Tweede legsel?

In 2014 begonnen spreeuwen door het warme voorjaar erg vroeg met de start van de eileg; bovendien  waren er toen veel tweede legsels. Dat was bijzonder en daarom kreeg het onderzoek in 2015 een vervolg. Dat jaar verliep ‘normaal’, met weinig tweede legsels. Het is spannend hoe dat in 2016 zal uitpakken. Wat betreft timing zit 2016 tussen beide voorgaande jaren in. Maar de komende weken blijft het droog en dat kan van invloed zijn. Zullen de volwassen vogels weer in goede conditie komen voor een tweede legsel? Hoe het verder gaat met de spreeuw en andere soorten is te volgen op de website van Sovon en op Facebook.

Tekst en foto's: Jan Schoppers, Sovon Vogelonderzoek Nederland (leadfoto: deze jonge spreeuwen vliegen de komende dagen uit)