Waardoor ontdekte de bultrug Nederland?

Zeven bultruggen spoelden sinds 2003 aan in Nederland, waarvan vooral Johanna bekend werd. Toen dit dier in december 2012 strandde op de zandplaat Razende bol bij Texel werd tevergeefs geprobeerd haar te redden. Toch gaan de bezoekjes in de praktijk vaak gewoon goed. Vrijwel ieder jaar worden tegenwoordig wel zwemmende bultruggen gezien. Zo zwom afgelopen februari opeens een jonge bultrug van 4 meter in de Oosterschelde. Voor onze kust eten de dieren vooral sprot; een vis die vooral ‘s winters ruim voor handen is.



‘Het is echt een trendbreuk’, zegt Mardik Leopold, zeeonderzoeker bij Imares Wageningen UR. ‘Het dier is hier eeuwenlang nooit geweest. En als ik nooit zeg, dan bedoel ik ook echt nooit.’ Een collega-onderzoeker, Kees Camphuysen, zette de historische gegevens (pdf; 0,9 MB) in 2007 op een rijtje in het tijdschrift Lutra. Hij ontdekte slechts één mogelijke bultrugstranding in 1751 bij de Belgische kustplaats Blankenberge. En dat terwijl aangespoelde walvisachtigen historisch goed zijn gedocumenteerd.

Waarom de bultrug ons land opeens weet te vinden, is onduidelijk, zegt Leopold. Hij biedt zelf een speculatieve verklaring. ‘De populatie bultruggen neemt weer toe nadat de walvisvaart de soort had gedecimeerd.’ Leopold vermoedt dat de circa 10 procent overgebleven bultruggen geen doorsnee dieren waren. ‘Mogelijk waren dat juist de freaks, de meer reislustige dieren.’ Nu het aantal walvissen zich herstelt, komt reislust veel vaker voor in de nieuwe populatie.

Leopold verwacht niet dat er snel een sluitende verklaring komt. ‘Het is een moeilijk te onderzoeken vraag, je kunt bultruggen niet interviewen.’ Ondertussen proberen Nederlandse wetenschappers de migrerende bultruggen vooral te volgen. Dat gebeurt door dieren op foto’s te identificeren met het unieke bulten- en krassenpatroon op hun huid.

Tekst: Rob Ramaker, Resource
Foto: NOAA Photo Library