Giftige sint-jacobsvlinder waarschuwt vogels

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Hoewel veel nachtvlinders bruinig en weinig fel gekleurd zijn, kun je ook schitterend gekleurde tegenkomen. Nu is bijvoorbeeld de sint-jacobsvlinder actief. Deze vliegt gewoon overdag op plekken waar jakobskruiskruid staat.

We krijgen nogal wat vragen bij De Vlinderstichting van mensen die sint-jacobsvlinder hebben gezien, maar deze prachtige vlinder in de boekjes niet kunnen vinden. Dat is logisch, want men zoekt vaak in een dagvlinderboekje, want het was gewoon tijdens een duinwandeling midden op de dag. Van de meer dan 2.000 soorten nachtvlinders in ons land zijn er een aantal die overdag actief zijn. Net als dagvlinders komen ze op mooie zonnige dagen tevoorschijn om zich voort te planten. Een soort als de prachtig gekleurde zuringspanner kun je gewoon overdag zien vliegen op heideterreinen waar de waardplant schapenzuring staat. Daarnaast heb je ook nachtvlinders die zich gemakkelijk overdag laten verstoren en dan ook wel stukjes kunnen vliegen. De meeste nachtvlinders zitten echter overdag stil en worden pas ‘wakker’ als het donker wordt.

Een van de meest opvallende overdag actieve nachtvlinders is wel sint-jacobsvlinder en deze komt inmiddels overal in Nederland voor. Dat is vooral iets van de laatste tientallen jaren, want vroeger was het toch voornamelijk een duinvlinder. Nog steeds is de soort in de duinen het meest talrijk. De rupsen van sint-jacobsvlinders zijn bijna net zo opvallend als de vlinders. Ze zijn felgeel met zwart gestreept en worden ook wel zebrarupsen genoemd. Ze zijn gespecialiseerd op het jakobskruiskruid. Dit is een giftige plant en de rupsen zijn door het eten ervan ook giftig. Zelf hebben ze er geen last van, maar vogels die zo’n rups eten worden ‘niet lekker’. De kleuren geel en zwart, die we bijvoorbeeld ook bij wespen zien, waarschuwen de vogels al: “eet mij niet”. Jakobskruiskruid is tegenwoordig ook in het binnenland een algemene plant en de vlinders konden zich daardoor uitbreiden. Nu is de tijd, dus let maar op tijdens uw wandelingen de komende dagen.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting