Goede tijd voor het zoeken van adderhemden

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON [land] op [publicatiedatum]

Adders vervellen enkele keren per jaar. De eerste vervelling vindt al plaats kort nadat ze uit hun winterslaapplaats tevoorschijn komen en de laatste vervelling gebeurt in het najaar kort voor ze er weer in kruipen. In deze tijd van het jaar heeft u kans om vervellingen van adders te vinden, omdat zowel volwassen vrouwtjes als net geboren jonge adders vervellen.

De adder (Vipera berus) groeit schoksgewijs. Zijn vel groeit niet mee, maar onder de oude huid vormt zich een nieuwe, ruimere huid. Als de oude huid te strak geworden is, laat deze los en wordt door de slang afgestroopt, te beginnen bij de kop. Hij stroopt zijn oude huid (adderhemd) binnenstebuiten en in één geheel af. Zo'n ‘adderhemd’ is grijswit van kleur, half transparant en wordt gevonden in lage vegetatie of onder stukken hout.

Slangen vervellen meerdere malen per jaar, jonge dieren vaker dan oudere. Kort voor het vervellen wordt de huid dof en krijgen de ogen een grijsblauwe, melkachtige kleur. Ze zijn dan dus niet blind, maar ze zien tijdelijk wel wat slechter dan normaal. De vervellingen kan men in het leefgebied van slangen vinden en zijn tot op soort en soms individu herkenbaar, vooral als de kopschubben goed zichtbaar zijn in het adderhemd.

Zoekbeeld

Het is een kwestie van een goed zoekbeeld ontwikkelen om vervellingen op te sporen. Vervellingen lijken nog het meest op stukjes grijswit plastic met bruine vlekjes erin of lange, wittige kousachtige vormen dwars door de vegetatie heen, bijvoorbeeld door een heidestruik.

Omdat adders al heel kort na de geboorte vervellen, kun je in deze tijd ook van pasgeboren slangetjes de miniatuurvervellingshuidjes vinden. Een mooi bewijs van geslaagde voortplanting! Ze zien er uit als een leeg, wit tot witbruin velletje in het formaat van een flinke dikke regenworm. Download de herkenningskaart (pdf; 5,4 MB) voor meer informatie.

Zo’n vervelling vormt een volwaardig bewijs voor het voorkomen van de soort, ook al heb je het dier zelf niet gezien. Dus ga de komende weken eens extra zoeken en geef waarnemingen van vervellingen door aan RAVON via waarneming.nl of telmee.nl.

2015 Jaar van de adder
Leden van de Werkgroep Adderonderzoek Nederland en vrijwilligers die monitoren voor het Meetnet Reptielen nemen u in dit ‘Jaar van de adder’ graag een keer mee tijdens een excursie. Of wilt u aanwezig zijn op het addersymposium op 18 september 2015. Meld u aan!

Kijk voor meer informatie op www.ravon.nl/2015Jaarvandeadder

Tekst: Raymond Creemers & Kris Joosten, RAVON en Pedro Janssen, WAN
Foto’s: Dick van Dorp; Annemarie van Diepenbeek; Jelger Herder