Vechtersbaasje verslaat inheems lieveheersbeestje
Bericht uitgegeven op [publicatiedatum]
Het veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje dat ooit in Europa is geïntroduceerd als biologische verdelger van bladluizen, heeft zich ontpopt tot een agressieveling die de inheemse lieveheersbeestjes verdringt. In haar promotieonderzoek ging entomologe Lidwien Raak de gang van de exoot na en vond zo een verklaring voor diens succes. Zij promoveert 8 oktober aan Wageningen University.
Kort na de introductie van het Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) kwamen de negatieve kanten van de geïntroduceerde keversoort aan het licht. Fruittelers klaagden omdat hun fruit, zoals druiven, werd aangetast, de kevertjes drongen woningen binnen en ze veroorzaakten een afname van de inheemse lieveheersbeestjes zoals het tweestippelig lieveheersbeestje en veertienstippelig lieveheersbeestje.
Maar hoe kan het succes van de Aziatische exoot worden verklaard? Lidwien Raak-van den Berg van het Laboratorium voor Entomologie van Wageningen University onderzocht de gang van het kevertje door onder meer de invasiepopulatie te vergelijken met de oorspronkelijke populatie van deze soort in Azië.
Vechtersbaasje
Uit haar onderzoek blijkt dat het Aziatisch lieveheersbeestje een vechtersbaasje is. Larven van de exoot vielen in experimenten op lindebladeren de larven van de andere soorten lieveheersbeestjes aan. Larven van het Aziatisch lieveheersbeestje wonnen meestal die gevechten. Het Aziatisch lieveheersbeestje bleek in 78% van de gevallen het zevenstippelig lieveheersbeestje te vangen. Met het tweestippelig lieveheersbeestje als tegenstander won de exoot alle tweekampen. Zij voedden zich met de eieren, larven en poppen van de inheemse soorten. Lidwien Raak concludeert uit deze waarnemingen dat het Aziatisch lieveheersbeestje een sterke predator is van andere lieveheersbeestjessoorten.
De Aziatische exoot blijkt ook in grotere aantallen de winter door te komen en vervolgens meer eieren te leggen. Daarnaast zien meerdere generaties per jaar het levenslicht. Daardoor is de populatiegroei sneller dan die van de inheemse soorten. Het individuele Aziatische lieveheersbeestje leeft ook langer dan de Europese soorten.
Het Aziatisch lieveheersbeestje is waarschijnlijk zonder natuurlijke vijanden in Europa aangekomen. Hoewel diverse Nederlandse ziekten en parasitoïden dit lieveheersbeestje nu beginnen aan te vallen, is de infectiegraad nog steeds erg laag.
De combinatie van al deze eigenschappen kan de succesvolle invasie van het Aziatisch lieveheersbeestje in Nederland verklaren.
Tekst: Wageningen UR
Foto: Pbech