Dit jaar 3 miljoen kilo eikels en beukennootjes op Veluwe

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender en Vereniging Wildbeheer Velwue [land] op [publicatiedatum]

Amerikaanse eiken, zomereiken en beuken tezamen hebben dit jaar een iets minder dan gemiddeld mastjaar. Samen zullen ze naar schatting rond de drie miljoen kilo aan vruchten produceren. Vooral aan de zomereiken zitten maar weinig eikels. De beuk daarentegen beleeft een volmast jaar terwijl het vorig jaar ook al een goed beukennotenjaar was. Wilde zwijnen zullen profiteren van het grote aantal beukennootjes.

Al sinds 1987 registreert de Vereniging Wildbeheer Veluwe hoeveel mast er door Amerikaanse eiken, zomereiken en beuken geproduceerd wordt op de Veluwe. Per soort wordt bepaald of er extreme volmast, volmast, redelijke mast, plaatselijke mast of helemaal geen mast is. Al gedurende het groeiseizoen is een goede schatting te maken. Dit jaar wordt er 850 duizend kilo aan eikels van de Amerikaanse eik verwacht (plaatselijk tot redelijke mast) en maar 600 duizend kilo eikels van de zomereik (plaatselijke mast). De beuk heeft een volmast jaar en zal naar verwachting zo’n 1,6 miljoen kilo beukennootjes produceren. Het is bijzonder dat de beuk meer kilo's produceert dan de zomereik. Sinds de metingen in 1987 begon is dit enkel in het eerste jaar waargenomen. Van de drie boomsoorten bij elkaar zal aankomende herfst dus zo’n drie miljoen kilo vruchten naar beneden vallen. Dit is minder dan het gemiddelde over de afgelopen bijna dertig jaar van 4,6 miljoen kilo. Het maximaal haalbare van 10 miljoen kilo is nog maar 1 keer bereikt, in het jaar 2000. Het laagste aantal van 790 duizend kilo werd in 1991, 1996 en 2003 behaald.

Beukenmast op beukenmast
Het is niet alleen bijzonder dat er dit jaar meer beukennootjes zijn dan eikels, ook het feit dat er twee jaar achter elkaar redelijk tot veel beukennootjes aan de bomen zitten is bijzonder. Dan moet er overigens wel tot en met september elke veertien dagen voldoende water vallen. Als het te droog wordt zal de productie lager komen te liggen. Sinds 1987 is het tweemaal eerder gebeurd dat twee jaren met beukenmast elkaar opvolgden. In 1992 en 1993 en in 2006 en 2007. Het is in deze periode nog nooit voorgekomen dat er drie jaren achter elkaar beukenmast was.

Wilde zwijnen profiteren van mast
Het aantal wilde zwijnen en hun conditie is grotendeels afhankelijk van de hoeveelheid mast die beschikbaar is. Bij veel beukennootjes hebben wilde zwijnen een betere concurrentiepositie ten opzichte van het edelhert en het damhert. Door de uitzonderlijk zachte winter met voldoende voedselaanbod die volgde op een laat jaar met relatief lage aantallen zwijnen als gevolg van het slechte mastjaar in 2012 is de sterfte onder wilde zwijnen afgelopen winter laag geweest. Een beeld dat ook in andere landen in Europa zichtbaar is. Door de goede voedselsituatie afgelopen winter werden de eerste biggen in sommige gebieden al in januari geworpen. Door de gunstige omstandigheden zal de aanwas van de populatie wilde zwijnen op de Veluwe dit jaar 160 procent zijn. In extreme mastjaren kan de aanwas oplopen tot 275 procent.

Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron,De Natuurkalender, Wageningen University en Gerrit Jan Spek, Vereniging Wildbeheer Veluwe
Foto's: Arnold van Vliet