Wanneer haalt de grote zilverreiger de blauwe reiger in?

Bericht uitgegeven door Sovon Vogelonderzoek Nederland op [publicatiedatum]

In het weekend van 18 en 19 januari werd de jaarlijkse midwintertelling door Sovon georganiseerd. De 48e op rij! Honderden tellers gingen op pad om watervogels te tellen. Ongeveer driekwart van de 4150 tellingen is ingevoerd en opgeteld levert dat 3,2 miljoen vogels op. De voorlopige resultaten laten nu al opvallende cijfers zien. Op 10 blauwe reigers krijg je tegenwoordig zeker 6 grote zilverreigers te zien. Wanneer wordt de blauwe reiger ingehaald?

Witte reigers in een groen weidelandschap: een steeds vertrouwder beeld. De grote zilverreiger is een van de opvallende soorten van de midwintertelling. Ieder jaar worden er meer geteld. Uit de voorlopige resultaten blijkt dat de grote zilverreiger de blauwe reiger inmiddels naar de kroon steekt. Verspreid door het hele land zijn de opvallende, witte reigers te zien. Een recent verschenen artikel laat zien dat Nederland een populair overwinteringsgebied is voor deze reigers. Er overwinteren tegenwoordig 2300 tot 2800 exemplaren en het zou kunnen dat hun aantal tijdens de midwintertelling nog hoger lag.

Verschuiving in reigerland
De opmars van de grote zilverreiger wordt toegeschreven aan toegenomen bescherming, verbetering van hun habitat en de opwarming van de aarde. De relatief milde winters in West-Europa zorgen voor weinig problemen voor de zilverreigers. Tijdens koudere winters trekt een deel weg naar Zuidwest-Nederland, waar veel water open blijft. Maar ook dan lijken de zilverreigers opvallend weinig last te hebben van de kou. De blauwe reiger lijdt duidelijk wél onder de reeks koudere winters van de afgelopen jaren. De sterfte is in zulke winters groot en de vroeg in het voorjaar broedende blauwe reiger kan pas later beginnen met de eileg. De midwintertelling laat deze verschuiving in reigerland duidelijk zien.

Nog een tweestrijd
Ondertussen strijden twee andere soorten om een nummer-1 positie: de brandgans en de kolgans. Tijdens de vorige midwintertellingen werden nog niet meer brandganzen dan kolganzen gezien, maar het spant er dit jaar om. Het aantal overwinterende brandganzen neemt nog steeds toe in Nederland, terwijl de kolgans de laatste winters stabiel blijft. De broedpopulaties van brandganzen nemen nog steeds toe in grootte, terwijl het broedsucces van de kolgans al jarenlang matig is.

De voorlopige resultaten weerspiegelen ook het effect van de tot nog toe milde winter: er werden relatief veel dodaarzen en kieviten gezien. Interessant om te vermelden is ook dat de slechtvalk de blauwe kiekendief voorbij is gestreefd. Helemaal bijzonder is het feit dat er nog geen velduilen werden gemeld, terwijl er wel drie sneeuwuilen werden gezien. Maar dat is een ander verhaal.

Tekst: Albert de Jong en Fred Hustings, Sovon Vogelonderzoek Nederland
Foto's: Albert de Jong; Arjan Boele