Klimopbij bij klimop

Bericht uitgegeven door EIS-Nederland op [publicatiedatum]

In de nazomer en de vroege herfst is klimop één van de weinige planten die nog voedsel biedt aan bloembezoekende insecten. Vlinders en zweefvliegen snoepen graag van de nectar. Ook bijen zijn veel op klimop te zien. Vaak zijn dit honingbijen, maar let op: steeds vaker worden er klimopbijen gezien. Deze soort is namelijk in opmars in Vlaanderen.

Het is een aardige tongbreker, in de categorie 'de kat krabt de krullen van de trap'. Zeg het maar eens een paar keer achter elkaar: klimopbij bij klimop... Oefen er maar goed op, want de kans bestaat dat u het steeds vaker zult moeten zeggen. De klimopbij is namelijk aan een opmars bezig in Vlaanderen.
 

Opmars

De eerste Vlaamse waarneming dateert van 1997. Sindsdien werd ze op verschillende plaatsen teruggevonden. Vooral stedelijke gebieden zijn sterk in trek. Naast reeds lang gekende kernen rond Gent, Brussel, Kortrijk, Mechelen, Leuven en Puurs werd de soort de voorbije twee jaar ook op heel wat plaatsen in de Antwerpse en Limburgse kempen waargenomen. De soort ontbreekt voorlopig nog grotendeels in West-Vlaanderen. Ook elders in Noordwest-Europa breidt hij zich uit. De klimopbij houdt van warme plekjes, dus mogelijk heeft zijn uitbreiding te maken met de steeds warmere zomers en winters.

Kieskeurig

Zoals alle bijen verzamelt de klimopbij (Colletes hederae) stuifmeel. Dit slaat hij op in een zelfgegraven holletje dat als broedkamer voor zijn larven dient. Die larven zijn nogal kieskeurig: ze lusten alleen stuifmeel van klimop. Vandaar dat klimopbijen alleen op de bloemen van klimop te vinden zijn. Klimop bloeit alleen in het najaar, dus ook klimopbijen zult u alleen in dit seizoen zien. De rest van het jaar leven zij als larve en pop onder de grond.

Herkenning

Klimopbijen behoren tot de zijdebijen, die te herkennen zijn aan de brede, lichtgekleurde haarbandjes op het achterlijf. Deze contrasteren sterk met de zwarte ondergrond. Vergeleken met honingbijen en zandbijen is het achterlijf veel spitser aan het uiteinde. Het onderscheid tussen de klimopbij en andere soorten zijdebijen is veel lastiger. Gelukkig maakt het bloembezoek het eenvoudig: een zijdebij op klimop is bijna altijd een klimopbij!

In 2011 werd reeds een oproep gelanceerd om Klimopbijen in Vlaanderen te melden op www.waarnemingen.be. De infofiche over deze soort kan je hier terugvinden. 

Tekst: Menno Reemer, EIS-Nederland, bewerkt voor Vlaanderen door Jens D'Haeseleer, Natuurpunt Studie
Foto: Albert de Wilde