Fabeltjes over geweldige klimop

Als het zonnig is kun je bloeiende klimop met je ogen dicht vinden door het gezoem van allerlei insecten die er op en bij zitten. Als je dan je ogen open doet, zie je ook de vlinders die zich tegoed doen aan de nectar. Soms zie je wel tien of nog meer atalanta’s bij elkaar op een mooie klimopwand. Ook dagpauwoog, gehakkelde aurelia en kleine vos kun je erop tegenkomen. Dit zijn vlinders die nog gaan overwinteren en hoe meer die voor de winter nog kunnen eten, hoe groter de kans dat ze deze overleven. Nachtvlinders weten de klimop ook te vinden en af en toe met je zaklamp controleren levert soms leuke soorten op als agaatvlinder, zwartvlekwinteruil en andere motten. Ook voor veel andere insecten is klimop enorm belangrijk, juist omdat er verder niet veel meer bloeit. De klimopbij is zelfs helemaal afhankelijk van klimop, want die is er helemaal op gespecialiseerd. Deze zeldzame bij neemt de laatste jaren toe, waarschijnlijk door klimaatverandering. Voor vogels is klimop een belangrijke schuilplaats en de bessen die eraan komen zijn voedsel.

Kortom, klimop is belangrijk! Toch gaan er veel verhalen rond over de vermeende schadelijkheid van klimop. Hij maakt je muur kapot, en is slecht voor de bomen die hij wurgt en uitput. Deze geruchten zijn hardnekkig. Hoe vaak zie je niet dat klimop die op bomen groeit van onderen wordt doorgezaagd, waarbij overigens vaak de boom zelf ook wordt beschadigd. En absoluut onnodig, want klimop is niet schadelijk voor de boom, eerder zelfs nuttig! Ze parasiteren niet en hechten zich alleen aan de buitenkant van de stam. In dit artikel van boomzorg (pdf; 0,4 MB) vind je meer informatie hierover. Ook wordt vaak gezegd dat klimop slecht is voor de muur. Dat is onzin. Sterker nog, klimop houdt de muur juist droog. De bladeren liggen als dakpannen over elkaar en houden zo regen tegen. Vroeger werd klimop juist als bescherming tegen vocht geplant bij koude muren. Nog een voordeel van klimop is isolatie. Want het blad beschermt de muur in de zomer tegen felle zon. In de winter houdt hij ‘m juist warm met z’n bladerdeken. De klimop dempt ook nog eens buitengeluiden. En hij vangt fijnstof op.

Pas op, klimop kan wel schadelijk zijn op oude muren die met kalkmortel zijn gemetseld. Die specie in de voegen is vaak droog en kan verpulveren. En loszittend pleisterwerk kan naar beneden komen als je de hechtwortels van de muur trekt. Ook is het belangrijk om in de gaten te houden dat de klimop zich niet ergens in een kier, bijvoorbeeld aan de dakrand gaat begeven, want dan kan schade optreden. Het is een kwestie van af en toe even controleren en eventueel kleinschalig ingrijpen. Maar geniet vooral van de enorme biodiversiteit die klimop herbergt, in het bos en in je eigen tuin.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting (leadfoto: atalanta)