Libellen in 2012

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Als we terugkijken op de bijzonderheden over libellen in 2012 dan zijn er vooral positieve berichten. De zeer zeldzame hoogveenglanslibel is op nieuwe locaties ontdekt en de gevlekte witsnuitlibel, een Europees beschermde soort, heeft erg goed gevlogen.

In september werd door Jaap Bouwman, van de Unie van Bosgroepen, tijdens een inventarisatie van libellen op een hoogveentje van de gemeente Nunspeet de hoogveenglanslibel gevonden. Deze soort was sinds de jaren dertig niet meer waargenomen op de Veluwe. De hoogveenglanslibel heeft ongeveer tien populaties in ons land en is een echte specialist van hoogvenen. Er was meer goed nieuws, want dit jaar is ook voortplanting van deze soort vastgesteld in het Meddose Veen.

De hoogveenglanslibel komt alleen voor in hoogveengebieden met een uitgebreide begroeiing met veenmossen en is te beschouwen als ‘vlaggenschip’ voor goed ontwikkelde veengebieden. In het Meddose Veen, onderdeel van het Korenburgerveen in de Achterhoek, zijn door Rob Felix, onderzoeker van Natuurbalans, larvenhuidjes gevonden van de soort. Deze profiteert van de herstelmaatregelen die hier de afgelopen tien jaar zijn genomen. De meeste larvenhuidjes zijn gevonden op een locatie waar Natuurmonumenten acht jaar geleden maatregelen heeft genomen voor hoogveenherstel. Door de aanleg van een dam wordt het water langer vastgehouden en krijgt hoogveenvorming opnieuw een kans. Door graafwerkzaamheden bij deze nieuwe dam zijn nieuwe ‘veenputten’ ontstaan die dichtgroeien met verschillende soorten veenmossen, met al erg snel resultaat dus.

Ander goed nieuws kwam van de gevlekte witsnuitlibel, die te boek staat als zeldzaam in ons land. De afgelopen jaren neemt hij flink toe, maar in 2012 was die toename bijna explosief. Op heel veel plaatsen werden meer exemplaren bij elkaar gezien, vaak ook mannetjes en vrouwtjes. Terwijl hij vroeger gebonden was aan laagveenmoerassen en vegetatierijke vennen op de zandgronden en duinplassen, is hij nu ook daarbuiten regelmatig gezien (zie het kaartje). Of het op deze plekken ook tot echte vestiging komt is nog de vraag. De libellen verschenen plotseling massaal in mei, maar een paar weken later werden er nog maar weinig gezien. De gevlekte witsnuitlibel is een Europees beschermde soort, die in de nieuwe Rode Lijst de status kwetsbaar heeft gekregen. De soort is, na een duidelijke achteruitgang in de tweede helft van de vorige eeuw, de afgelopen tien jaar toegenomen. We zijn benieuwd of er door de uitbreiding van dit jaar ook daadwerkelijk nieuwe populaties zijn gevestigd.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto: Albert Vliegenthart