Boerenwormkruid laat voor nu, maar vroeg voor vroeger

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender [land] op [publicatiedatum]

Boerenwormkruid bloeit laat dit jaar. De eerste waarnemingen komen nu binnen bij De Natuurkalender; naar verwachting zal de helft van de eerste bloeiwaarnemingen rond 17 juli gedaan zijn. Dit is bijna twee weken later dan gemiddeld sinds 2001. Vroeger zou dit echter redelijk vroeg geweest zijn. 1943, een uitzonderlijk vroeg jaar voor halverwege de vorige eeuw, zou in deze tijd juist laat uitkomen. De helft van de eerste bloeiwaarnemingen van boerenwormkruid was toen op 10 juli gemeld.

In mei meldden we dat de ontwikkeling van planten door het koude voorjaar twee weken achterlag op de voorgaande jaren. Na de koele, sombere en vrij natte mei, was ook juni tamelijk koel. Hierdoor zijn ook zomerbloeiers later dan we tegenwoordig gewend zijn. Bijvoorbeeld het boerenwormkruid. Onderstaande grafiek laat zien wanneer deze soort vroeger (in de periode 1940-1968) en sinds 2001 bloeide. De waarden in de grafiek betreffen de mediaan, de middelste van alle doorgegeven waarnemingen. We gebruiken de mediaan om jaren met elkaar te vergelijken. Ondanks de variatie tussen de jaren is duidelijk te zien dat boerenwormkruid vroeger later bloeide dan nu: gemiddeld wel 16 dagen. Tegenwoordig bloeit de bloeit de plant gemiddeld rond 4 juli; vroeger rond 20 juli.

Boerenwormkruid in 2013
Volgens de voorspelmodule van De Natuurkalender moeten de eerste boerenwormkruidplanten dit jaar ongeveer nu in bloei staan, de eerste waarnemingen zijn ook al gemeld. Naar verwachting zal de helft van de eerste bloeiwaarnemingen pas rond 17 juli gedaan zijn. Dit is 13 dagen later dan gemiddeld de laatste jaren; maar 3 dagen eerder dan vroeger.

Uitzonderlijke jaren
1943 was met een bloeidatum van 10 juli een uitzonderlijk vroeg jaar voor de periode 1940-1968. Tegenwoordig zou dit echter een tamelijk laat jaar zijn: sinds 2001 waren alle jaren behalve 2004, 2012 en 2013 eerder. Het omgekeerde geldt voor 2013: met een verwachte bloeidatum van 17 juli lijkt dit het laatste jaar sinds 2001 te worden. Vergeleken met vroeger zou deze datum, die overeenkomt met 1948 en 1952, nog net tot de vroegste dertig procent van vroeger behoren. In 2007 bloeide boerenwormkruid het vroegst ooit gemeten, op 18 juni. Dit is ruim 3 weken eerder dan het ‘vroege’ 1943 en zelfs 43 dagen eerder dan 1962, het laatst gemeten jaar ooit.

Heeft u uw eerste bloeiende boerenwormkruid al gezien dit jaar? Meld uw waarneming aan De Natuurkalender!

Tekst en figuur: Sara Mulder, De Natuurkalender
Foto: Paul Busselen, Katholieke Universiteit Leuven