Klimopbij bij klimop

Bericht uitgegeven door EIS-Nederland [land] op [publicatiedatum]

In de nazomer en de vroege herfst is klimop één van de weinige planten die nog voedsel biedt aan bloembezoekende insecten. Vlinders en zweefvliegen snoepen graag van de nectar. Ook bijen zijn veel op klimop te zien. Vaak zijn dit honingbijen, maar let op: steeds vaker worden er klimopbijen gezien. Deze soort is namelijk in opmars in Nederland. Momenteel is hij alleen nog maar gezien in Limburg en Zeeland. Wie vindt de eerste in Noord-Brabant of boven de rivieren?

Het is een aardige tongbreker, in de categorie 'de kat krabt de krullen van de trap'. Zeg het maar eens een paar keer achter elkaar: klimopbij bij klimop... Oefen er maar goed op, want de kans bestaat dat u het steeds vaker zult moeten zeggen. De klimopbij is namelijk aan een opmars bezig in Nederland.

Opmars
De eerste keer dat er in Nederland een klimopbij werd gezien was in 1997, in Maastricht. Sindsdien zijn ook op andere plekken in Limburg klimopbijen gesignaleerd en sinds 2003 komt deze bij voor op de Zeeuwse eilanden. Ook elders in Noordwest-Europa breidt hij zich uit. De klimopbij houdt van warme plekjes, dus mogelijk heeft zijn uitbreiding te maken met de steeds warmere zomers en winters. Het lijkt een kwestie van tijd tot de klimopbij ook in Noord-Brabant en boven de rivieren opduikt.

Kieskeurig
Zoals alle bijen verzamelt de klimopbij (Colletes hederae) stuifmeel. Dit slaat hij op in een zelfgegraven holletje dat als broedkamer voor zijn larven dient. Die larven zijn nogal kieskeurig: ze lusten alleen stuifmeel van klimop. Vandaar dat klimopbijen alleen op de bloemen van klimop te vinden zijn. Klimop bloeit alleen in het najaar, dus ook klimopbijen zult u alleen in dit seizoen zien. De rest van het jaar leven zij als larve en pop onder de grond.

Herkenning
Klimopbijen behoren tot de zijdebijen, die te herkennen zijn aan de brede, lichtgekleurde haarbandjes op het achterlijf. Deze contrasteren sterk met de zwarte ondergrond. Vergeleken met honingbijen en zandbijen is het achterlijf veel spitser aan het uiteinde. Het onderscheid tussen de klimopbij en andere soorten zijdebijen is veel lastiger. Gelukkig maakt het bloembezoek het eenvoudig: een zijdebij op klimop is bijna altijd een klimopbij!

Tekst: Menno Reemer, EIS-Nederland
Foto: Albert de Wilde