Red de Steenuil van de verdrinkingsdood
Bericht uitgegeven door de Steenuilenwerkgroep van Natuurpunt [land] op [publicatiedatum]
De kleine Steenuil is een liefhebber van hoogstamboomgaarden en knotwilgen en doet het nog redelijk goed in Vlaanderen. Maar een van de bedreigingen voor de uil schuilt in een klein hoekje: jaarlijks verdrinken grote aantallen jonge Steenuiltjes in drinkbakken voor vee. Knappe koppen uit Nederland bedachten daar een waterdichte oplossing voor.
De Steenuil is nog vrij goed vertegenwoordigd in Vlaanderen en de hoogste dichtheden vinden we in Oost-Vlaanderen, de oostelijke helft van West-Vlaanderen en het Hageland tot de fruitstreek. Maar eigenlijk vind je ze in gelijk welk landelijk biotoop met voldoende aanbod aan broedholtes (knotwilgen, schuren). Ook met nestkasten als alternatief is de Steenuil gediend en vooral: gemakkelijk geholpen.
Om beschermings- en nestkastacties aan te sturen, te ondersteunen en in kaart te brengen, werd de Steenuilenwerkgroep van Natuurpunt in het leven geroepen. Zo kunnen initiatieven gebundeld en gecoördineerd worden, want er is al heel wat kennis voorhanden, zowel in België als in onze buurlanden.
Net als andere roofvogels was de Steenuil vroeger vaak het slachtoffer van vervolging: ze werden vaak geschoten of vergiftigd. Onterecht uiteraard. Steenuilen vangen veel muizen, regenwormen en grote kevers. Toch zijn de voornaamste bedreigingen het gebrek aan of de vernietiging van broedlocaties, predatie en voedseltekort. Ook net als andere uilen, vinden Steenuilen te vaak hun dood in veedrinkbakken of badkuipen. De vogels slagen er niet in om tegen de gladde rand omhoog te klauteren en verdrinken. In Nederland zou naar schatting 10% van de jongen verdrinken in zo'n veedrinkbak.
Het zijn dan ook onze noorderburen, de Steenuilcollega’s van STONE (Steenuilenoverleg Nederland), die met een simpele maar doeltreffende oplossing voor de dag kwamen. In een lezing op de eerste Contactdag van de Steenuilenwerkgroep, afgelopen zaterdag in Mechelen, stelde Ronald Van Harxen de “Steenuilvriendelijke veedrinkbak” voor. De kuip, qua uitzicht een beetje vergelijkbaar met een gigantische slazwierder, werd ontworpen door Steenuilenkenner Bert Kwakkel. “Er werd in het verleden vaak geëxperimenteerd met een plankje maar dat mocht niet baten. Dat is anders bij dit nieuwe product: tegen de rasterwand klimmen jonge Steenuiltjes probleemloos uit de kom. Dat duurt slechts enkele seconden” stelt Van Harxen, die mee het concept uitprobeerde met gerevalideerde Steenuilen.
Uilen hebben een zachte bevedering die hen in staat stelt geruisloos te vliegen: van cruciaal belang wanneer je muizen moet verrassen. Het nadeel is dat die bevedering niet waterproof is. Uilen worden kletsnat in een vochtige omgeving, of wanneer ze in contact komen met water. De Steenuilvriendelijke veedrinkbak is beschikbaar in de webwinkel van Natuurpunt, in een versie van 65 en van 110 liter en zal hopelijk heel wat levens redden.
Tekst: Philippe Smets, Steenuilenwerkgroep van Natuurpunt
Foto: Hugo de Bruyker