Duizenden kruisbekken geteld

Bericht uitgegeven door Sovon Vogelonderzoek Nederland [land] op [publicatiedatum]

De afgelopen weken vlogen duizenden kruisbekken over Nederland. Het lijkt erop dat er een heuse invasie aan de gang is. Op 5 oktober vlogen over trektelposten in ons land ruim 3.000 exemplaren. De kruisbekken komen uit Siberië, Rusland en Scandinavië. En er blijken zelfs bijzondere kruisbekken mee te vliegen.

Het najaar van 2005 was het laatste waarin kruisbekken in duizendtallen over Nederland vlogen. Maar dit najaar lijkt het weer raak: er zijn dit jaar al meer dan 17.000 kruisbekken geteld op de trektelposten. Ze vliegen vooral over de bosrijke gebieden in het oosten en midden van ons land. Na een eerste golfje vroeg in de zomer leken de aantallen in te zakken. De website trektellen.nl laat echter mooi zien hoe de aantallen vanaf half september opnieuw toenamen. Op 5 oktober werden op telposten bij Amersfoort en Veenendaal topaantallen genoteerd: op elk van de twee telposten bijna 600 exemplaren.

Herkomst
De kruisbekken komen niet uit Nederland, maar uit de bosgebieden ten noordoosten van ons land. Daar broedt de soort in uitgestrekte naaldbossen, het liefst met veel sparren. Het zaad daarvan is namelijk het hoofdvoedsel van deze soort. In najaren dat er weinig zaadjes te vinden zijn, trekken de kruisbekken richting het zuidwesten. Op de telpost Falsterbo, in het zuiden van Zweden, zijn er dit jaar vanaf 1 augustus al meer dan 28.000 opgemerkt. Dat is ruim 12 keer zoveel als in een gemiddeld najaar. Onduidelijk is of de kruisbekken die we in ons land zien uit Scandinavië of uit oostelijkere streken komen. Er zijn namelijk maar een paar kruisbekken in Nederland gevangen die in het buitenland geringd waren; ook is niet duidelijk of de vogels van Falsterbo doortrekken naar onze streek.

Bijzondere kruisbekken
Kruisbekken vallen op door hun krachtige vlucht en luidruchtige roep: een helder ‘kiep-kiep’. Vaak vliegen ze in groepen, het liefst langs of over het bos. Voor Nederlandse trektellers is het dit jaar extra opletten: er kunnen grote kruisbekken meevliegen. Deze bijzondere soort kruisbek heeft een erg dikke nek en een opvallend forse snavel. Voor geoefende kruisbektellers is de grote kruisbek ook aan de roep te herkennen. In Denemarken zijn de laatste dagen veel grote kruisbekken gezien en in Nederland is de eerste alweer gemeld.

Tekst: Albert de Jong, Sovon Vogelonderzoek Nederland
Foto: Ran Schols