Waar sterven Konikpaarden aan?

Bericht uitgegeven door FREE Nature [land] op [publicatiedatum]

Waar het voorjaar synoniem staat voor nieuw leven, staan we in het najaar stil bij eindigheid en dood. Bladeren sterven af; gras kleurt van fris groen naar oud geel. Treurig? Nee, er is immers geen leven zonder dood. Dat geldt ook voor de Konikpaarden van FREE Nature. Ieder jaar sterven er gemiddeld 16 Koniks: acht veulens en acht volwassen dieren.

Een aantal zaken op een rijtje. Uit de statistieken blijkt dat kuddes Konikpaarden een jaarlijkse aanwas hebben van 25%. De totale kudde bestaat uit 400 Konikpaarden, wat betekent dat er elk jaar ongeveer 100 veulens worden geboren. Het sterftepercentage is gemiddeld 4% per jaar. Oftewel, er sterven binnen de kudde van FREE Nature jaarlijks gemiddeld 16 Konikpaarden.

In natuurlijke kuddes vindt de meeste sterfte plaats onder de jonge veulens en oude paarden. Dat zijn de meest kwetsbare groepen. Zoals te zien is op de onderstaande figuur, is de kudde van FREE Nature nog relatief jong. Uitval door het bereiken van een hoge leeftijd, komt dan ook nog nauwelijks voor. Wel zien we in onze kuddes dat de helft van de sterftegevallen plaatsvindt in de jongste leeftijdscategorie. Gemiddeld worden per jaar acht veulens dood geboren of verstoten net na hun geboorte.
Bij de volwassen paarden zijn de oorzaken divers. Er sterven gemiddeld acht paarden per jaar aan verschillende oorzaken, zoals koliek of een botbreuk. Ook verdrinking komt incidenteel voor. Soms blijft de doodsoorzaak onbekend.

Het sterftecijfer is maar een klein getal ten opzichte van de totale populatie. Is het dan niet juist heel bijzonder dat alle andere paarden in leven blijven? Een kloppend hart, werkende nieren, bloedvaten, bloedlichaampjes: een heel ingenieus systeem dat in het geval van het Konikpaard al gauw dertig jaar dag in dag uit blijft werken. Een prachtig staaltje natuur!

Tot slot nog dit. De oplettende lezer heeft vast al opgemerkt dat wanneer het sterftecijfer lager is dan de jaarlijkse aanwas, de kudde toeneemt in omvang. Wanneer gebieden niet meegroeien met de kudde, wordt het voedselaanbod op termijn beperkend en zal het sterftecijfer in de natuurlijke situatie toenemen. De kuddes van FREE Nature worden echter gereguleerd op aantallen; er leven maar zoveel dieren in een gebied als er voedsel is in de winterperiode. Met enige regelmaat gaan kuddes naar andere gebieden in binnen- en buitenland. Altijd in hun eigen, sociale groep en met als doel een zo natuurlijk mogelijk leven als onderdeel van het ecosysteem. 

Tekst: Fokko Erhart en Tanja de Bode, FREE Nature
Foto: Tanja de Bode  FREE Nature 
Figuur: FREE Nature