Aseksuele alg blijft divers door parasieten en milieu
Bericht uitgegeven op [publicatiedatum]
Door een veranderlijke omgeving en de invloed van parasitaire schimmels kan de belangrijke stervormige kiezelalg Asterionella formosa genetisch divers blijven, ook al plant deze soort zich voort zonder seks. Dat ontdekte Alena Gsell van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) tijdens haar promotieonderzoek. Asterionella is een van de belangrijkste soorten bij de zogenaamde algenbloei in onze streken.
De ‘algensterren’ van Asterionella planten zich voort door zich te delen, waarbij je dus twee kopieën krijgt van de moedercel. Toch zijn ze genetisch verrassend divers. Met onderzoek in de Maarsseveense Plassen en het lab kon ecologe Alena Gsell achterhalen dat de variatie in schimmelparasieten en in omstandigheden in het meer die genetische diversiteit mogelijk maken. Denk bij het ‘meermilieu’ aan: temperatuur, maar ook wisselingen in lichtintensiteit en voedingsstoffen door diepte en seizoen. Zo heeft steeds weer een ander type Asterionella succes en kunnen er vele typen naast elkaar blijven bestaan binnen deze soort. Zelfs geïsoleerde populaties van zulke aseksuele organismen blijven zo divers, en dus flexibel, genoeg.
In het voorjaar is Asterionella vaak de dominante soort bij algenbloei in de meren en rivieren van onze gematigde streken. Deze voorjaarsbloei is ieder jaar een belangrijk moment, omdat het de eerste piek in plantaardig voedsel is in een meer. Het is voedsel voor de watervlooien die op hun beurt bijvoorbeeld weer door vissen worden gegeten. Kortom: er hangt veel van deze algenpiek af.
Klimaatverandering heeft de laatste dertig jaar het vóórkomen van de parasitaire schimmels op de algen sterk veranderd. In zachte winters blijft de watertemperatuur te hoog en de parasiet helaas actief. Slecht nieuws voor de alg die niet tot bloei komt in het volgende voorjaar. En dat is weer pech voor de parasiet zelf die dan een ‘voedingsbodem’ mist voor een grote epidemie.
Bron: NIOO-KNAW