Veel geoorde futen en krooneenden door betere waterkwaliteit

Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland [land] op [publicatiedatum]

Op het Gooimeer ter hoogte van Huizen (NH) verblijft een groep van maar liefst 48 geoorde futen. Nooit eerder zijn op dit randmeer zoveel exemplaren van deze schaarse vogelsoort gezien. Ook de voorheen zeldzame krooneend neemt in aantal toe op het Gooimeer. Deze ontwikkelingen zijn toe te schrijven aan de verbetering van de waterkwaliteit: het water is helderder geworden en er groeien de laatste jaren steeds meer waterplanten.

Sinds enkele weken verblijven tientallen geoorde futen op het Gooimeer bij Huizen. Eind juni werden de eerste acht gezien waarna het aantal snel opliep tot 48 op 14 juli. Nooit eerder werden er zoveel geoorde futen gezien op het Gooimeer. Ze broeden er niet maar komen van elders; het zijn vogels die hun broedgebied al verlaten hebben. De geoorde fuut is een schaarse broedvogel in Nederland met ongeveer 350-420 paar in 2010. Hij broedt vooral in vennen op de hoge gronden, maar duikt ook op in nieuwe natuurontwikkelingsgebieden, zoals de Groene Jonker bij de Nieuwkoopse Plassen (ZH). De geoorde futen zijn nu nog in prachtkleed, waarbij de goudkleurige oorpluimen het meest in het oog vallen. De geoorde fuut is een stuk kleiner dan de veel algemenere fuut.

Ook de opvallende, schitterende krooneend is de laatste jaren sterk toegenomen op het Gooimeer. In het voorjaar verbleven hier groepen tot 28 exemplaren. In tegenstelling tot de geoorde fuut broedt de krooneend sinds een aantal jaren wel aan het Gooimeer en zwemmen er nu enkele vrouwtjes met jongen rond. Ook in het nabijgelegen IJmeer en Eemmeer is de krooneend sterk toegenomen. Daarnaast zijn er tientallen vogels aan het ruien: er ruien nu meer dan 100 krooneenden in de zuidelijke randmeren. De krooneend is een schaarse broedvogel in Nederland, met 420-480 broedparen in 2010.

Het is aannemelijk dat de vestiging van beide soorten watervogels verband houdt met de verbetering van de waterkwaliteit in het Gooimeer, waardoor het zicht verbetert en waterplantvegetaties (van onder andere kranswieren en fonteinkruiden) toenemen. De krooneend voedt zich hiermee; de geoorde fuut zoekt naar dierlijk voedsel, zoals visjes en kleine waterdieren, die zich schuil houden tussen de plantenmassa. Overigens zijn op het Gooimeer naast geoorde futen en krooneenden ook grote aantallen watervogels van andere, algemenere soorten te vinden, zoals meerkoeten, knobbelzwanen, krakeenden en kuifeenden.

Tekst: Ruud van Beusekom, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Koos Dansen, Ruud van Beusekom