Te koud voor vlinders?

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Voor mensen die graag vlinders kijken zijn de afgelopen weken teleurstellend verlopen. Er zijn weinig warme en zonnige dagen geweest. Of het ook voor de vlinders zelf vervelend was, is nog niet zo zeker.

Vlinders zijn warmteminnende dieren, die niet zelf hun temperatuur op peil kunnen houden zoals wij dat kunnen. Ze kunnen pas optimaal vliegen en functioneren als ze een lichaamstemperatuur van zo’n 30 graden Celsius hebben. De luchttemperatuur in Nederland is zelden zo hoog, dus hebben ze andere manieren om toch warm genoeg te worden. Vlinders gebruiken hiervoor letterlijk hun vleugels als zonnecollector. Een atalanta gaat op een reflecterend oppervlak zitten (een muur of dor blad, bijvoorbeeld) en houdt zijn vleugels zo plat mogelijk. Zo probeert hij zoveel mogelijk van de zon op zijn lijf en op de donkere delen van de vleugels die er aan grenzen te krijgen. Via de vleugels wordt die warmte naar zijn lichaam geleid. In het lichaam zitten de spieren en die moeten warm zijn. Andere soorten, zoals de citroenvlinder, houden hun vleugels gesloten en keren zich met een zijde naar de zon om zo op te warmen.

Koolwitjes en ook het oranjetipje gaan met hun vleugels in een V zitten. De witte vleugels weerkaatsen de zonnestralen en door de houding van de vleugels worden deze gericht naar het omhoog gehouden lijf gekaatst. Dat lijfje is wel weer donker, zodat deze de warmte goed kan absorberen. Vlinders zijn dus uitstekend toegerust om in ons wisselvallige en koele klimaat toch goed te kunnen functioneren. Het weer in de afgelopen weken was wisselvallig, met regelmatig buien en over het algemeen vrij lage temperaturen. Toch hoeft dit zeker niet slecht te zijn geweest voor de vlinders. Vlinders die nog in de pop zitten zullen bij lage temperaturen met weinig zon minder snel tevoorschijn komen en dus wat langer in de pop blijven. Vlinders die al wel rondvliegen gaan in rust als het te koud is en er geen zon is om toch de gewenste temperatuur te bereiken. In rust verbruiken ze maar weinig energie en slijten ze ook niet, zodat ze wat langer leven dan bij prachtige warme zonnige dagen. Als er een half uurtje zon is worden ze al actief en zoeken ze nectar op bloeiende planten en werken ze aan de voortplanting. Het vlinderweer is voor vlinderaars slecht, maar voor de vlinders zelf zou het best mee kunnen vallen.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting