Appelspintkever nekt Amerikaanse vogelkers
Bericht uitgegeven door Alterra, Wageningen UR [land] op [publicatiedatum]
Enige tijd geleden ontving Leen Moraal, onderzoeker insectenplagen bij Alterra, foto’s van dode bomen van de Amerikaanse vogelkers. Het ging om bomen in een bosje van Nationaal Park De Maasduinen in Noord-Limburg. Op de stam waren duidelijke broedbeelden van bastkevers te zien met moedergangen en uitwaaierende larvengangen. Voor zover bekend is een dergelijke aantasting nooit eerder in Nederland gezien.
In Europa komen bijna geen insecten voor op de Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina) want blad en bast bevatten hoge concentraties van het giftige cyanide. Europese insecten zijn daaraan niet aangepast. In Noord-Amerika leven wel vele bladvretende rupsen en bastkevers op de Amerikaanse vogelkers.
Toen Moraal de foto’s van dode Amerikaanse vogelkers onder ogen kreeg, was hij even bang dat het om een beruchte Chinese kever ging die recent in Noord-Amerika is terechtgekomen. Maar het kon ook juist gaan om een Amerikaanse kever die in Europa eindelijk zijn bijbehorende waardplant had gevonden. We moeten in Europa alert zijn op nieuwe invasieve exoten en daarom werd wat schors met daarin enkele dode kevers voor identificatie naar Alterra verzonden.
Het bleek te gaan om de appelspintkever (Scolytus mali). De appelspintkever is een circa 4 millimeter lange, glanzende, donkerbruine kever. De moederkever vreet een verticale gang in de bast en legt haar eitjes aan weerszijden van de gang. De uitkomende larven maken horizontale gangen. De larven overwinteren tot ze in het voorjaar verpoppen waarna de jonge kevers verschijnen. De kever staat bekend als een secundaire aantaster van verzwakte fruitbomen zoals appel, kers en peer maar soms ook van meidoorn en lijsterbes.
In handboeken en internetbronnen werden geen observaties gevonden op Amerikaanse vogelkers, het gaat dus om een bijzondere waarneming. Nu zat de kever in een oudere Amerikaanse vogelkers. Deze in Nederland ongewenste boomsoort krijgt weinig kans om oud te worden. Misschien heeft de kever juist in dit specifieke geval de gelegenheid gekregen. In de fruitteelt wordt aanbevolen om houtstapels van waardbomen te verwijderen om opbouw van populaties kevers te verminderen. Maar als het gaat om de Amerikaanse vogelkers zullen veel beheerders dit fenomeen alleen maar toejuichen.
Alterra heeft een netwerk van vaste waarnemers voor het monitoren van insectenplagen en -plaagjes op bomen en struiken in bos, natuur, wegbeplantingen en stedelijk groen. Ook losse waarnemingen zijn van harte welkom. Meer informatie over dit onderzoek is te lezen op www.insectenweb.nl. Hier kunt u zich ook aanmelden.
Tekst: Leen Moraal, Alterra, Wageningen UR
Foto's: Ger Frenken, Limburgs Landschap; A. van Frankenhuyzen, Alterra, Wageningen UR