Expeditie Doggersbank: elf nieuwe Nederlandse mariene soorten

Bericht uitgegeven door Stichting ANEMOON op [publicatiedatum]

Tijdens een tiendaagse expeditie van “Duik de Noordzee Schoon” hebben duikers ten minste elf nieuwe Nederlandse mariene soorten gevonden. Ongeveer 10% van alle soorten die de duikers tijdens dertien duiken in het Nederlandse Noordzeegebied van Rotterdam tot aan de Doggersbank hebben aangetroffen, blijken nog niet eerder in de Nederlandse kustwateren of in de Noordzee te zijn aangetroffen. Naast deze nieuwe soorten hebben de duikers de inheemse aanwezigheid in de Noordzee aangetoond van een aantal andere mariene dieren waarvan voorheen, door bijvoorbeeld op stranden aangespoeld materiaal, alleen maar vermoed werd dat zij hier zouden kunnen voorkomen. Dat binnen zo’n korte periode zoveel nieuwe inheemse zeedieren in de Noordzee zijn ontdekt, is een zeer opmerkelijk resultaat van deze zeer geslaagde expeditie.

“Duik de Noordzee Schoon” heeft deze maand een tiendaagse duikexpeditie uitgevoerd in het gebied tussen de kust voor Rotterdam en de Doggersbank. Dertien duiken zijn in het Nederlandse deel van de Noordzee uitgevoerd en drie in het aangrenzende Engelse Noordzeegebied. Het doel van de expeditie was om visnetten, -lijnen en -lood van wrakken te verwijderen. Vooral de staandwantvisnetten richten nog jaren nadat de schepen zijn vergaan grote schade aan bij de populatie vissen en krabben die in grote aantallen in de buurt van de wrakken leven. Dit voor de natuur zeer schadelijke fenomeen heet ghostfishing. Het expeditieteam heeft succesvol grote aantallen visnetten van wrakken kunnen verwijderen.

Het tweede doel van de expeditie was om in het Nederlandse gebied van de Noordelijke Noordzee de biodiversiteit te monitoren om op die manier een inschatting te kunnen maken van de natuurwaarde van met name de Doggersbank en de Klaverbank. Circa 10% van alle aangetroffen en gedetermineerde zeedieren is hier nog niet eerder aangetroffen. Het betreft:

1: Breedkop harlekijnslak – Polycera faroensis
2: Kommavlekkroonslak – Doto koenneckeri
3: Driekleurige knuppelslak – Eubranchus tricolor
4: Grote tritonia – Tritonia hombergii; hiervan is alleen de karakteristieke eisnoer aangetroffen. Deze waarneming bevestigt echter ook de inheemse aanwezigheid van deze soort.

5: Stiefelslak – Simnia Patula
6: Slanke Noordhoren – Colus gracilis


7: Rugstreep oprolkreeft - Galathea intermedia
8: Bonte Galathea - Galathea strigosa
9: Harige heremietkreeft – Pagurus cuanensis


10: Belletje – Neotuis pileata
11: deze crinoid behoort tot een aparte groep van zeesterren die voorzover wij weten nog niet eerder in de Nederlandse kustwateren zijn aangetroffen. Het is een juveniel exemplaar dat niet op soortnaam gedetermineerd kan worden.

Deze waarnemingen tonen aan dat de Noordzee veel soortenrijker is dan wij tot nu toe aangenomen hebben. Met de grotere biodiversiteit is ook de natuurwaarde van dit gebied toegenomen. Het is een belangrijk argument om haast te te maken met een betere bescherming van de natuur in de Noordzee. Het is zeer waarschijnlijk dat naast de elf nieuwe inheemse soorten nog veel meer onontdekte soorten in de Noordzee leven. Men zou verwachten dat een expeditie naar de tropen met zo’n resultaat zou kunnen thuiskomen. Maar dat dit ook nog in Nederland kan plaatsvinden is uniek te noemen. De expeditie heeft ook nog een aantal monsters van andere zeedieren meegebracht die nog nader gedetermineerd moeten worden. Naar verwachting zullen deze monsters nog meer nieuwe inheemse zeedieren aan het licht brengen.

Tekst: Peter H. van Bragt, Stichting Anemoon
Foto’s: Peter H. van Bragt (1,2, 3, 4, 5, 6, 7, 11), Arjan Gittenberger (8, 9, 10)