Bevers met een ladder?

Bericht uitgegeven door ARK op [publicatiedatum]

Na een spectaculair hoogwater in januari zijn de waterstanden in de rivieren weer gedaald. Nu pas wordt goed zichtbaar wat het water allemaal heeft vervoerd. Op sommige plekken zijn kubieke meters zand afgezet, terwijl op andere plekken grote hoeveelheden takken en zelfs hele bomen zijn afgezet in de uiterwaarden. Massa’s hout waarin insecten zich schuilhielden voor de winter en op de koop toe gratis transport kregen. En meters boven de grond zijn nu beversporen te vinden.

De grote zoogdieren weten zich over het algemeen wel te redden. De wildlevende paarden en runderen stonden hoog en droog op de hoogwatervluchtplaatsen. Voor de dieren die zwemmend een heenkomen moesten zoeken is het fijn dat de uiterwaarden steeds meer zijn ontdaan van prikkeldraad waar zwemmende hazen en reeën in terecht kunnen komen. Maar ook in een natuurlijke situatie gaat het weleens mis. In de stekelige meidoorns zijn soms dode konijnen of hazen zichtbaar die daaraan zijn blijven haken en langs de winterdijk bij Erlecom lag zelfs een karkas van een ree.

De natuur weet met deze slachtoffers wel raad. De kraaien en meeuwen die tijdens het opkomende water profiteerden van de op de vlucht geslagen mollen en muizen, ruimen nu de dode dieren op.  

Voor de bevers is het hoge water geen groot probleem geweest. Op drijvende boomstammen of droge eilandjes sloegen ze tijdelijk hun bivak op. Een aantal dieren liet zich tijdens het hoogwater zelfs uitgebreid vanaf de dijken bewonderen, zoals in de Millingerwaard bij Kekerdom. Als extraatje hebben de bevers in de uiterwaarden prachtige merktekens aangebracht. Op drie tot vier meter hoogte zijn afgeknaagde takken te zien, maar ook dikkere bomen die de dieren net niet op tijd hadden doorgeknaagd voordat het water weer zakte.

Home Sweet Home
Sinds 2005 zitten er weer dassen in de Millingerwaard. De laatste keer dat de uiterwaard overstroomde was in 2003, dus de dassenfamilie had nog geen hoogwater meegemaakt. Het was spannend om te zien of ze hiermee om wisten te gaan. Het bleek echter geen enkel probleem toen de hoofdburcht na een paar dagen kopje onder ging. De dieren wisten slim gebruik te maken van een aantal bijburchten gelegen op de hogere delen. Nadat het water voldoende was gezakt bleek dat ze hun hoofdburcht alweer in bezit hadden genomen en na een grote schoonmaak werd de burcht weer bewoonbaar verklaard.

Interessante ontwikkelingen
Komende zomer wordt een interessante tijd voor liefhebbers van planten, dagvlinders, libellen en andere insecten. Hoe reageren deze soortgroepen op de overstroming? Wat voor verrassingen heeft het water gebracht in de vorm van aanvoer van plantenzaden? Zijn de niet overstroomde oeverwallen voldoende groot gebleken voor de lokale dagvlinderfauna? Of moet deze zich herstellen via binnendijkse gebieden? En hoe reageert de libellenfauna die zich de afgelopen jaren onder andere in de Gelderse Poort spectaculair heeft ontwikkeld in de kraakheldere plassen door het achterwege blijven van overstromingen?

Komende maanden kan iedereen het met ogen ogen gaan zien in de vrij toegankelijke uiterwaarden van onder meer de Gelderse Poort en Grensmaas.

Meer foto's van de uiterwaarden tijdens en na het hoge water op de ARK Flickr pagina.

Tekst en foto's: Bart Beekers, ARK