Opmerkelijke dagvlinders 2010

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting op [publicatiedatum]

Wat waren leuke, opvallende en bijzondere waarnemingen in 2010? Hier geven we een top drie van de dagvlinders. De rups van de keizersmantel, veel veldparelmoervlinders en late vlinders zijn de highlights.

Rups keizersmantel
Natuurbericht meldde 24 mei: “In Zwolle is op 22 mei een rups van de keizersmantel ontdekt. Deze vlindersoort is officieel verdwenen uit ons land sinds 1980. Vroeger kwam de soort verspreid voor op de hogere zandgronden. De afgelopen tien jaar zijn er jaarlijks wel waarnemingen van de vlinder en in Elspeet op de Veluwe werden in een tuin een aantal jaren achtereen vlinders gezien, wat een aanwijzing was dat ze zich er wellicht in de buurt voortplantten. Vorig jaar werden op twee plaatsen in Nederland al vrouwtjes gezien die ei-afzetgedrag vertoonden. Een van die locaties waar die ei-afzettende vrouwtjes waren gezien was Zwolle en daar is de afgelopen dagen gericht gezocht op de aanwezige viooltjes. Er werden al wel veel aangevreten bladeren gevonden. Op zaterdag 22 mei werd uiteindelijk een rups gevonden. Deze is al redelijk fors en zal waarschijnlijk binnen twee week gaan verpoppen”. Een vlinder is dit jaar in die omgeving niet gezien, dus of de rups uiteindelijk tot vlinder is ontwikkeld blijft onzeker.

Veldparelmoervlinder
Op 27 mei meldde Natuurbericht: “Op de Bemelerberg in Zuid-Limburg en in de directe omgeving daarvan vliegen momenteel honderden veldparelmoervlinders. Deze zeldzame vlindersoort was vrijwel verdwenen uit Nederland, maar is de afgelopen jaren weer aanwezig in dit natuurgebied van het Limburgs Landschap, dit voorjaar in groot aantal. In 2008 is, in het kader van een veldproef om de overleving van rupsen onder invloed van schapenbegrazing te onderzoeken, een aantal rupsennesten op de Bemelerberg uitgezet. Het jaar daarop vlogen er al enige tientallen vlinders, maar de afgelopen week kwamen er meldingen van 250 tot ruim over de 300 vlinders. Het is op dit moment verreweg de algemeenste soort op de Bemelerberg. Vanaf de paden langs de waardevolle en verder voor publiek niet toegankelijke graslanden kunnen oplettende bezoekers de soort zelf zien”.

Late vlinders
Er waren een paar natuurberichten over late vlinders. Op 24 augustus van dit jaar werden nog drie pimpernelblauwtjes op de monitoring routes geteld, zeven dagen later dan de laatste waarneming sinds de herintroductie van deze soort in 1990. Het werd nog gekker, want zelfs op twee september werd er nog een gezien. Het lijkt hier gewoon te gaan om late vlinders. Van het groot dikkopje daarentegen vloog in 2010 een extra generatie. Het groot dikkopje vliegt normaal gesproken in één generatie van juni tot begin augustus. In 2010 werden begin september weer verse groot dikkopjes gemeld en zelfs tot in oktober werden er nog vlinders aangetroffen. De laatste melding was op 11 oktober, toen waren het nog twee verse vlinders die vast nog een aantal dagen hebben geleefd. In het buitenland heeft de soort altijd meer generaties, maar in Nederland is het iets van de laatste twintig jaar. Ook andere soorten, zoals kleine ijsvogelvlinder en landkaartje hadden in 2010 extra generaties. Klimaatverandering zal hier zeker een rol in spelen.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting