Hoe padden de wereld veroverden

Bericht uitgegeven door RAVON op donderdag 25 februari 2010

Padden zijn bijzondere dieren. Zij zijn op vernuftige wijze geëvolueerd tot een soort supervorm die zich over de gehele wereld heeft kunnen verspreiden. Onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) hebben recent ontdekt hoe de padden erin geslaagd zijn zich op deze wijze te ontwikkelen. De VUB-methodologie kan in de toekomst gebruikt worden om de gevolgen van het introduceren van dieren in een nieuwe omgeving beter in te schatten.

Weinig amfibieën zijn zo succesvol qua verspreiding als de familie van echte padden, waarvan de voorouders in Zuid-Amerika woonden. Deze voorouders waren volledig aangepast aan de tropische omstandigheden en toch is het ze gelukt de gehele wereld te veroveren. Onderzoekers van het Amphibian Evolution Lab van de Vrije Universiteit Brussel hebben nu het geheim van dit succes ontrafeld.

Lange afstanden
De resultaten van de studie tonen aan dat de voorouders van padden geleidelijk kenmerken ontwikkelden die hen meer geschikt maken om lange afstanden af te leggen. Voorbeelden hiervan zijn het ontstaan van gifklieren achter de kop die bescherming bieden tegen de meeste predators of het ontstaan van speciale vetreserves die extra energie opleveren.

Nakomelingen
Ook de voortplantingsstrategie veranderde: zo begonnen bepaalde soorten duizenden eieren te leggen in plaats van enkele tientallen. Bovendien ontwikkelden deze eieren zich tot larven die zelfstandig voedsel zoeken. Dit in tegenstelling tot de larven van hun voorouders die langer in het ei bleven en afhankelijk waren van de energiereserves die ze van de moeder meegekregen hadden.

Elk habitat
Al deze veranderingen zijn een knap staaltje van natuurlijke selectie en resulteerden in een pad die in vrijwel elk habitat kan overleven. Veel soorten padden zijn al lang weer aangepast aan hun tropische omgeving en dus de typische kenmerken voor lange-afstandsverspreiding weer verloren. Toch zijn er nog een aantal die de voorouderlijke kenmerken bewaard hebben.

Bron en meer informatie: Vrije Universiteit België
Foto's: Johan de Jong, www.natuurbeeld.nl (gadget foto); Jelger Herder, www.digitalnature.org (pad op uitkijk); Arnold van Rijsewijk, RAVON (larven)