Barre tijden voor kerkuilen

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op zaterdag 2 januari 2010

Sneeuw en vogels leveren niet alleen maar mooie plaatjes op: veel soorten hebben het moeilijk in de winter. Voor sommige vogels in het bijzonder kan een laagje sneeuw dramatische gevolgen hebben. Een aantal kerkuilen heeft de afgelopen sneeuwperiode al met de dood moeten bekopen.

Vooral roofvogels en uilen die muizen eten hebben het moeilijk wanneer er een dikke laag sneeuw ligt. Bij een sneeuwdek van ten minste 7 centimeter zijn er buiten geen muizen meer te vangen. Een kerkuil bijvoorbeeld, kan maar nauwelijks vetreserves aanleggen, terwijl er heel wat energie nodig is om zijn lichaamstemperatuur boven de 40º Celsius te houden. Dus een paar dagen zonder eten maakt dat de kerkuil al snel helemaal uithongert. Na de hevige sneeuwval van afgelopen december, zijn er dan ook al een aantal kerkuilen dood gevonden. Omdat er in schuren steeds minder graan wordt opgeslagen, hebben de uilen het nu extra moeilijk. Daarnaast is de kerkuilenpopulatie sowieso als erg kwetsbaar door het steeds oplopende aantal verkeersslachtoffers onder deze vogels.

Niet alle roofvogels en uilen hebben zo te lijden onder de sneeuw. Opportunistische soorten, zoals bosuilen, kunnen overschakelen op zangvogeltjes. Deze concentreren zich nu massaal en vaak onoplettend rond de voedertafels. De sperwer, een roofvogel gespecialiseerd in zangvogels, ziet in deze winterdagen een lopend buffet. Voor de (aasetende) roofvogels kan de koude nog op een tweede manier riskant zijn. Veel prooidieren worden in de winter naar de kant van de weg gelokt, omdat het dicht bij het asfalt iets warmer is dan in het veld. Dit moeten ze nog wel eens met de dood bekopen. Roofvogels, die zich door deze levende en aangereden prooidieren naar de weg laten lokken, zijn regelmatig ook zelf het haasje. Er zijn in december bijvoorbeeld zeer veel aangereden buizerds bij het vogelasiel in Zundert binnen gebracht.

Een strenge winter kan al snel grote gevolgen hebben voor de gehele kerkuilenpopulatie. Wilt u de uilen en andere roofvogels een handje helpen? Door een beetje graan op het erf te strooien of in een schaaltje in de schuur te zetten komen de muizen vanzelf. Een klein steuntje in de (vogel)rug in barre tijden.

Tekst: Lysanne Snijders, De Natuurkalender
Foto: IVN Vecht en Plassengebied
Bron: Kerkuilenwerkgroep Nederland; Vogel RevalidatieCentrum Zundert