Kees vliegt al drie jaar met zender

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op vrijdag 17 juli 2009

Voor de derde keer is kolgans Kees met zijn zender op de rug naar het Siberische eiland Kolguyev gevlogen om te broeden. Hiermee is Kees één van de weinige gezenderde vogels die meer dan een jaar lang via internet gevolgd kan worden. In 2007 bereikte Kees het eiland op 28 mei; in 2008 op 11 juni. Dit jaar koos Kees een datum hier tussen in: op 4 juni bereikte hij het eiland.

In 2007 en 2008 heeft het Europese Kolganzen Onderzoeksprogramma een aantal kolganzen uitgerust met een satellietzender. Hun routes zijn voor iedereen te volgen via www.natuurkalender.nl. Helaas verliezen we de meeste ganzen na gemiddeld een jaar uit het oog. Oorzaken hiervoor zijn dat de zender kapot gaat of zoekraakt, of dat de gans een natuurlijke dood sterft of wordt neergeschoten. Soms worden deze ganzen nog teruggevonden, maar vaak verdwijnen ze gewoon. Dat we Kees al drie jaar lang kunnen volgen is dus wel bijzonder.

Kees werd op 11 januari 2007 gezenderd bij Middelburg. Hij was toen in het gezelschap van een vrouwtje en twee jongen; zij kregen een gecodeerde halsband. Sindsdien komt er iedere paar dagen een signaal van Kees’ zender zodat we altijd weten waar de gans zich ongeveer bevindt. Daarnaast is hij ook een aantal keer in het echt gezien. Doordat Kees ook een pootring heeft, is hij namelijk ook in het veld te herkennen. In de weken na zijn zendering werd Kees al verschillende keren in Nederland gezien, al dan niet met zijn vrouw en jongen. Volgens de waarnemers scheen hij geen last te hebben van de zender op zijn rug. Kort daarna vloog hij voor de eerste keer met zijn zender naar het eiland Kolguyev in de Barentszzee, ongeveer 4000 kilometer vliegen. Kolganzen vliegen in het voorjaar altijd naar Siberië om te broeden; in het najaar keren ze weer terug naar Nederland om te overwinteren. Kees werd in de winter van 2007-2008 ook weer in Nederland aangetroffen. Hij was toen nog steeds in gezelschap van hetzelfde vrouwtje en één of meer jongen.

Van Nederland naar Kolguyev (rode cirkel)

In de zomer van 2008 werd Kees voor de tweede keer op het eiland Kolguyev gesignaleerd. Het schijnt dat hij daar in het voorjaar ook succesvol gebroed heeft. Toen Kees en zijn vrouwtje na hun tweede trip naar Siberië weer in ons land waren, hadden ze echter helaas geen jongen bij zich. De kans is groot dat Kees en zijn gezin het slachtoffer zijn geworden van het vroege instorten van de lemmingenpopulatie waardoor roofdieren het op de ganzen gemunt hadden (zie hiervoor het Natuurbericht ‘Verdwijnen lemmingen ramp voor broedende ganzen’).

Dit jaar heeft Kees dus voor het derde achtereenvolgende jaar het eiland Kolguyev uitgekozen om te broeden. Hopelijk lukt het hem dit jaar wel weer om een aantal jongen groot te brengen. Daarnaast hopen we dat het nog lang goed blijft gaan met Kees en zijn zender zodat we deze gans nog lange tijd kunnen volgen.

Naast Kees vliegt er nog één andere kolgans uit het project met een werkende zender op zijn rug. Kolgans Cas kreeg zijn zender in februari 2008; een jaar later dan Kees dus. Het laatste signaal van hem dateert van maandag 29 juni; de gans zat toen aan de Siberische kust ten zuiden van Nova Zembla.

Zie hier meer informatie over de omzwervingen van Kees de afgelopen jaren (in het Duits). Of bekijk de andere berichten die het afgelopen jaar over de gezenderde ganzen zijn verschenen op Natuurbericht.nl.

Tekst en kaartje: Sara Mulder, De Natuurkalender
Foto: Gerard Muskens