Volop zomer in Siberië voor Cas, Marco en Kees

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op maandag 28 juli 2008

In het noorden van Siberië, de plaats waar ‘onze’ kolganzen zich bevinden, verwacht je geen zomerse omstandigheden. Toch is dat waar onder andere Cas, Marco en Kees mee te maken hebben. Na reizen van 4000 tot 5000 kilometer is het met maximumtemperaturen van twintig tot zelfs dertig graden Celsius (!) goed toeven op de toendra.

Gans Marco

4000 kilometer vliegen
Kees en Marco hebben het eiland Kolguyev in de Barentszzee gekozen om hun nest te beginnen. Ze hadden hun nest op 18 kilometer van elkaar gemaakt. In Nederland zaten ze lange tijd 38 kilometer van elkaar verwijderd. Kees op Tholen en Marco in de buurt van Zwijndrecht. Marco heeft er ruim 4000 kilometer voor moeten vliegen om in het broedgebied aan te komen (zie figuur 1). Kees heeft er ongeveer 3900 kilometer over gedaan. De route die ze gevolgd hebben is ook vergelijkbaar. Cas heeft echter een hele andere route genomen en is na een reis van ruim 4700 kilometer op 8 juni aangekomen aan de noordkust van Rusland op 18 kilometer van Vrandey. Cas zit daarmee op 390 kilometer afstand van Kees en Marco.

Figuur 1: Afgelegde route door Cas (groen), Marco (roze) en Kees (blauw) in voorjaar-zomer 2008 (bron: www.natuurkalender.nl)

Kramer en Eric op bezoek bij Cas
Op 13 juni, een paar dagen nadat Cas aankwam, passeerde ook gans Kramer. Kramer had er toen echter ‘nog’ maar 3800 kilometer op zitten, bijna duizend kilometer minder dan Cas. Voor Kramer was dit echter niet de eindbestemming. Hij vloog vervolgens nog eens 1350 kilometer verder naar het oosten. Gans Eric is op 4 juli ook over dit gebied gevlogen nadat hij zestig kilometer ten westen van Cas gebroed heeft. Mogelijk dat het mislukt is om het nest groot te brengen want hij vloog begin juli nog eens ruim 900 kilometer naar het oosten.

Zeer hoge maximum temperaturen
Vanaf het moment dat Kees, Marco en Cas zijn aangekomen in hun broedgebied is de temperatuur in die regio zeer sterk toegenomen. Ondanks dat deze gebieden aan of in de Barentszzee en dus zeer noordelijk liggen zijn de maximumtemperaturen er zeer hoog (zie figuur 2). In het gebied van Cas is de gemiddelde maximumtemperatuur in de afgelopen twintig dagen zelfs 22,8°C. Op het eiland van Kees en Marco ligt de temperatuur zo’n acht graden lager. Op 22 juli liep in het gebied waar Cas verbleef de maximumtemperatuur op tot 31,6°C (!). Aangezien Marco en Kees vlak bij elkaar broeden is het temperatuursverloop vergelijkbaar. De laatste paar dagen is de maximumtemperatuur weer flink gedaald.

Figuur 2: Maximumtemperaturen op de plaatsen waar ganzen Cas, Kees en Marco verbleven vanaf 1 juli

Tekst: Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen Universiteit
Foto: Gerard Muskens
Temperatuurgegevens: JRC/AGRIFISH Database van het Joint Research Center van de Europese Commissie.