Klimopbremraap komt bovengronds
FLORONBericht uitgegeven door FLORON op maandag 22 juni 2009
De klimopbremraap is aan zijn nieuwe bovengrondse seizoen begonnen. Vanaf begin juni tot in september vormt de klimopbremraap zijn markante bloeistengels.
Klimopbremraap (Orobanche hederae) komt oorspronkelijk in Nederland alleen voor op de Sint-Pietersberg. Vanaf de jaren tachtig duikt hij steeds vaker op in vooral stedelijk gebied in het westen en midden van het land. In 2008 zijn in Middelburg drie afzonderlijke groeiplekken ontdekt; in Den Helder en in noordelijk Friesland wordt de soort ook al enige jaren gesignaleerd. Een mogelijke oorzaak voor verschijnen ligt in het uitzaaien in de tuin door liefhebbers. Vervolgens breekt de soort makkelijk uit. Mogelijk speelt de klimaatopwarming een rol. Klimopbremraap heeft op zijn stedelijke groeiplaatsen een voorkeur voor klimophagen in de buurt van bestrating.
Bremrapen zijn planten zonder bladgroen. Ze parasiteren volledig op hun gastheer. Het stoffijne zaad van de bremrapen kan grote afstanden overbruggen. Het ontkiemt alleen in de omgeving van de specifieke gastheer, waarschijnlijk onder invloed van uitscheidingsstoffen van de wortels. Het kiempje dringt die wortels binnen en vormt samen met zijn gastheer een knol, die bij klimopbremraap weer lange uitlopers kan vormen. Knollen waaruit bloeistengels zijn ontsproten, sterven af, maar als er bremraapweefsel in de gastplant achterblijft, kunnen het volgende jaar nieuwe planten gevormd worden. Zo is de plant praktisch overblijvend.
Brem is de waardplant waaraan de hele familie zijn Nederlandse naam te danken heeft. Met brem (Cytisus scoparius) is de grote bremraap gelieerd. Andere bremrapen zijn bijvoorbeeld de walstrobremraap, de klavervreter en de blauwe bremraap, die op duizendblad parasiteert maar zeer specifieke eisen aan de grondsoort stelt en daardoor toch erg zeldzaam is.
foto 1: Jonge klimopbremraap in een tuin in noordelijk Friesland op 6 juni 2009.
foto 2: Dezelfde groeiplaats in 2006.
Tekst en foto’s: Gertie Papenburg, FLORON