Honderden ringslangen rond het IJmeer

Bericht uitgegeven door RAVON op vrijdag 24 juli 2009

Dijken zijn een typisch Nederlands verschijnsel. Ze beschermen een groot deel van ons land tegen het water. Heel wat minder bekend is het feit dat diezelfde dijken soms bijzondere dieren herbergen. Zo neemt het aantal ringslangen langs de noordoever van het IJmeer toe door de verbetering van het leefgebied en het aanleggen van broeihopen Inmiddels leven er op de dijken rond het IJmeer bij Amsterdam honderden ringslangen.

Zuiderzeedijken ideaal
De stenige dijken rondom het IJsselmeer, de voormalige Zuiderzee, zijn het dominante landschapselement binnen de ringslangleefgebieden hier. De dijk functioneert als winterverblijf, verbindingsroute, plek om te paren, te vervellen, te zonnen en te herstellen. Samen met de binnen- of buitendijks gelegen moerassen en graslanden vormen zij een compleet leefgebied voor de ringslang.

Bedreigingen
De ringslang leeft hier niet in rustige natuurgebieden maar in de dichtbevolkte, hectische en dynamische Randstad met alle gevolgen van dien. Belangrijkste bedreigingen zijn stadsuitbreiding en wegenbouw. Zowel Amsterdam als Almere willen in het IJmeer bouwen of doen dit reeds. Zo ligt de nieuwe wijk IJburg precies op die plek waar ringslangen vroeger het IJmeer overzwommen met als gevolg een versnipperde populatie. De drie grote leefgebieden langs de zuidoever, hebben allen te maken met grote ingrepen. De voormalige gifbelt op de Diemerzeedijk werd gesaneerd, langs de Diemer Vijfhoek is een verbindingsweg voor IJburg gelegd en de het bos van de Muiderkruitfabriek direct achter de Muiderzeedijk gaat binnenkort op de schop.

Compensatie
Om het verlies aan leefgebied te compenseren zijn er samen met de aanleg van IJburg enkele maatregelen genomen die snel resultaat lieten zien. Onder impulsen van het Amsterdamse Stadsdeel Noord, in samenwerking met o.a. Rijkswaterstaat, Landschap Noord-Holland, SBB, Natuurmonumenten en RAVON, is vooral langs de noordoever van het IJ het leefgebied sterk verbeterd en zijn vele broeihopen aangelegd. De ringslang reageert snel en goed op deze maatregelen, de laatste jaren zien we een toename van de ringslang langs de noordoever.

Tekst: Ingo Janssen, RAVON
Foto's ringslang en habitat ringslang: Ingo Janssen, RAVON