Overleeft de roerdomp deze winter?

Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland op donderdag 15 januari 2009.

De roerdomp is een vogelsoort welke met vorst vaker wordt gezien dan normaal. Zo ook tijdens de afgelopen koudeperiode, hoewel de aantallen erg laag waren. Het is nu nog te vroeg om vast te stellen of de roerdomp deze winter goed doorstaat. Veel zal afhangen van het verdere verloop van de winter. Niet zozeer in Nederland, maar vooral in de verder westelijk en zuidelijk in Europa gelegen overwinteringsgebieden.

In grote delen van het verspreidingsgebied is de roerdomp een zogenaamde “deeltrekker”. Dit betekent dat een deel van de populatie wegtrekt en een deel standvogel is. In oost Europa (Polen, Finland, Rusland, Baltische staten) worden de broedgebieden geheel verlaten. Dit is logisch als je weet dat de roerdomp vooral een viseter is en je beseft hoe streng de winters daar zijn. In Nederland overwintert in een normale, dat wil zeggen zachte, winter een deel van onze eigen broedvogels. Daarnaast overwinteren hier broedvogels uit oost Europa. Zodra er vorst komt schuift de hele boel op. In Engeland ziet men een enorme influx van roerdompen als de winter gaat strengen op het continent. De roerdompen die je dan hier nog ziet bij wakken zijn eigenlijk de achterblijvers.

Vermoedelijk trekken veel roerdompen ook naar zuidelijker gelegen overwinteringsgebieden, naar Frankrijk en Spanje. Recentelijk is ontdekt dat ook in west Afrika (zoals in de Djoudj in Senegal) roerdompen overwinteren. In Italië is er jaarlijks sprake van sterke voorjaarstrek, wat doet vermoeden dat er daadwerkelijk veel roerdompen rond de Middellandse Zee of in Afrika overwinteren. Of de roerdomp deze winter zal doorstaan zal dus vooral afhangen van het verloop van de winter in de normaal milde delen van west en zuid Europa. Overigens is de regenval in het vroege voorjaar in Engeland bepalend voor de overleving van adulte roerdompen. Bij weinig regenval zijn de rietvelden dan te droog en verschaffen deze de vogels te weinig voedsel.

Tekst: Ruud van Beusekom, Vogelbescherming Nederland
Foto: Marek Szczepanek, GNU-Licentie