Mager jaar voor bedreigde korenwolf

Natuurbericht uitgegeven door Alterra, Wageningen UR op vrijdag 19 december

In vergelijking met vorig jaar werden in 2008 50% minder hamsterburchten gevonden. Het aantal belopen hamsterburchten is een maat voor het aantal aanwezige hamsters. Daarmee lijkt 2008 voor de Europese hamster, ook wel korenwolf genoemd, een mager jaar te worden.

De korenwolf of Europese hamster (Cricetus cricetus) staat als ‘Ernstig bedreigd’ op de Nederlandse Rode Lijst. Om de hamster te beschermen is in 2002 een herintroductieprogramma gestart. Tot nu toe waren de genomen beschermingsmaatregelen zeer succesvol. De nu geconstateerde daling van het aantal burchten is dan ook onverwacht. In de afgelopen 5 jaar nam het aantal hamsters jaarlijks toe. Alhoewel niet verwacht, is de daling van dit jaar nog geen directe reden tot grote zorg.

Van knaagdieren zoals de hamster is bekend dat de aantallen van jaar tot jaar sterk kunnen fluctueren. Onder gunstige omstandigheden is een hamsterpopulatie in staat om snel in aantal toe te nemen. De vrouwtjes kunnen tweemaal per jaar jongen werpen, waarbij de jongen van de eerste worp in dezelfde zomer zelf ook nog jongen kunnen krijgen. Per hamstervrouwtje kunnen op die manier in één jaar 20 tot 25 jongen geboren worden! Dat grote aantal is hard nodig, want de hamster is een gewilde prooi voor tal van roofdieren en roofvogels. In sommige jaren valt de sterfte als gevolg van predatie hoger uit dan in andere jaren, waardoor de populatie in omvang schommelt.

In 2008 blijkt de sterfte van de vrouwtjes in de belangrijke maand mei, het begin van het voortplantingsseizoen, ruim tweemaal zo hoog te zijn geweest dan de gemiddelde sterfte in dezelfde maand in de periode 2002-2007. Afgelopen zomer zijn er daardoor te weinig jongen geboren, met als gevolg een halvering van het aantal hamsterburchten. De oorzaak waarom de sterfte dit jaar in de maand mei zo hoog was, is nog onbekend. Gelukkig is de hamsterpopulatie in de afgelopen jaren dankzij effectieve beschermingsmaatregelen flink toegenomen. De verwachting is dat de populatie vooralsnog groot genoeg is om een mager jaar te overbruggen.

Meer informatie over de korenwolf en de aantalontwikkeling sinds 1996 is te vinden in het Milieu- en NatuurCompendium. Informatie over de genomen beschermingsmaatregelen is te vinden op www.alterra.wur.nl en op www.korenwolfwereld.nl.

Tekst: Maurice La Haye, Gerard Müskens, Ruud van Kats en Loek Kuiters, Alterra Wageningen UR
Foto: Rollin Verlinde, www.vildaphoto.net