Egels weer actief
ZoogdierverenigingBericht uitgegeven op donderdag 27 maart 2008 door Zoogdiervereniging VZZ
Vanaf nu kunt u weer egels zien. Na een lange winterslaap van vijf tot zes maanden komen ze eind maart / begin april tevoorschijn. De winter hebben ze, weggekropen onder een stapel hout of bladeren, grotendeels slapend doorgebracht.
Gedurende de winterslaap eten ze niet en neemt hun lichaamsgewicht met ongeveer 30% af. Nu het voorjaar lonkt worden ze weer actief en gaan op zoek naar voedsel om weer op gewicht te komen.
De eerste wakkere egels zijn dit jaar al in januari gezien (zie Figuur 1 hieronder). Dat is niet zo bijzonder. Egels houden weliswaar een winterslaap, maar dat betekent niet dat ze gedurende die tijd nooit wakker worden. Met enige regelmaat komen ze even uit hun winternest om de benen te strekken, om vervolgens weer dagen tot weken verder te slapen. Vooral als de omgevingstemperatuur wat hoger dan normaal is komt dit voor.
Egels kan je bijna overal aantreffen, maar vooral in het kleinschalige landschap. Ze hebben een voorkeur voor randzones, zoals heggen en bosranden langs graslanden. Ook in stadsparken en tuinen worden ze veelvuldig gezien. In de schemering zoeken ze naar insecten, wormen en slakken. Ook kleine zoogdieren, amfibieën en eieren worden niet versmaad. Melk is niet goed voor hen; daar krijgen ze diarree van. Dus geen schoteltje melk voor hen neerzetten als ze in de tuin lopen!
Als de egels aangesterkt zijn begint het voortplantingsseizoen. De mannetjes gaan dan op zoek naar vrouwtjes om mee te paren. Daar leggen ze soms vele kilometers voor af en moeten dan regelmatig wegen over steken. Helaas gaat dat niet altijd goed. Vanaf nu is dan ook het trieste resultaat van de botsingen tussen egels en auto’s te zien. Uit onderzoek is gebleken dat op lokaal niveau wegen en verkeer een negatief effect op de populatiedichtheid aan egels kunnen hebben. Dit kan oplopen tot een verlaging van de populatiedichtheid met 30%. Het voortbestaan van een lokale egelpopulatie komt daarmee in gevaar.
Dat de egel, ondanks het dichte wegennet, in Nederland niet is uitgestorven, komt omdat egels ook profiteren van de aanwezigheid van mensen. Het kleinschalige landschap waar de egel een voorkeur voor heeft is er dankzij menselijk ingrijpen. Daarnaast worden egels die in de buurt van mensen komen vaak geholpen met eten (geen melk, maar katten- of hondenbrokken) en zijn er vele opvangcentra waar gewonde egels van de dood gered worden.
Heeft u een egel gezien dan kunt u dat doorgeven via de website www.telmee.nl. Ook waarnemingen van doodgereden egels kunt u hier doorgeven. Heeft u een gewonde egel gevonden dan moet u die naar een erkend opvangcentrum brengen. De adressen vindt u hier http://www.egelopvang.nl/ziekegel.htm.
Figuur 1: Wekelijks aantal eerste egelwaarnemingen doorgegeven via www.natuurkalender.nl.