Aziatische essenprachtkever doodt 30 miljoen bomen

Bericht uitgegeven door Alterra Wageningen UR op zondag 16 augustus 2009

Al sinds 2002 worden in de Verenigde Staten en Canada op grote schaal bomen aangetast door de Aziatische essenprachtkever. In Europa komt deze kever niet voor. Of moeten we zeggen: nòg niet? Tijdige melding van aantastingen zijn van groot belang om eventuele plagen van deze bomenkiller te voorkomen.

Door de toegenomen wereldhandel krijgen we steeds vaker te maken met een ongewilde verspreiding van exotische plaaginsecten op bomen die afkomstig zijn van een ander continent. Daar hebben we in Nederland al ‘mooie’ voorbeelden van. Zo kennen we inmiddels de twee Aziatische boktorren Anoplophora glabripennis en A. chinensis, die hier in 2008 in levende bomen werden aangetroffen en sindsdien met intensieve bestrijdingsprogramma’s in de kiem worden gesmoord. Verspreiding van deze boktorren vindt vooral plaats via levend plantmateriaal en houtproducten (stammen, verpakkingsmateriaal en pallets).

Maar misschien moeten we banger zijn voor de Aziatische essenprachtkever (Agrilus planipennis). Sinds 2002 zijn in de Verenigde Staten en Canada op grote schaal aantastingen door de Emerald Ash Borer (zoals hij daar wordt genoemd) gesignaleerd. Volgens de laatste berichten zijn daar al dertig miljoen bomen afgestorven. In Amerika zijn alle zestien inheemse essensoorten geschikte waardplanten gebleken. De essenprachtkever komt oorspronkelijk voor in China, Korea en Japan, maar vormt daar geen problemen omdat de natuurlijke vijanden (sluipwespen) van de kever daar aanwezig zijn. Inmiddels zijn er ook ernstige aantastingen uit Moskou gemeld. Zo zijn er voor deze kever nu dus drie wegen om Europa te bereiken: via Oost-Azië, Rusland of Amerika.

	De tot drie centimeter lange larve is plat en gesegmenteerd

Dit bericht is bedoeld u te informeren zodat we tijdig meldingen over eventuele aantastingen kunnen natrekken. De groenmetallic, 8-14 milimeter lange kevers zijn van mei tot juli actief en leggen hun eitjes in bastspleten. De roomwitte larven groeien uit tot drie centimeter lange, platte en gesegmenteerde larven. Ze maken zigzaggende gangen in het cambium waardoor de bomen ‘geringd’ worden en doodgaan. De larven overwinteren in de stam en verpoppen in april-mei. De jonge kevers verlaten de boom door het knagen van een 3-4 milimeter breed D-vormig uitvlieggaatje.

	Onder de schors zitten typisch zigzaggende larvengangen

In Europa komen geen prachtkevers voor op es – dus hier zijn bomen met zigzagvormige gangen meteen verdacht. Ze moeten echter niet verward worden met de in Nederland voorkomende essenbastkever (Leperisinus varius) die accoladevormige moedergangen met symmetrische verlopende larvengangen maakt. Voor een tijdige signalering zijn we sterk afhankelijk van oplettende groenbeheerders en particulieren. Bij een vondst of een verdenking verzoeken we u dan ook direct contact met ons op te nemen.

Specifieke informatie over de Aziatische essenprachtkever is te vinden op: www.emeraldashborer.info en www.insectenweb.wur.nl.     

Alterra heeft een netwerk van vaste waarnemers voor het monitoren van insectenplagen (en plaagjes) op bomen en struiken in bos, natuur, wegbeplantingen en stedelijk groen. Ook losse waarnemingen zijn van harte welkom. Aanmelden kan via www.insectenweb.nl.

Meer informatie over dit onderzoek is te lezen op www.kennisonline.wur.nl.

Tekst: Leen Moraal, Alterra Wageningen UR
Foto’s: David Cappaert en Edward Czerwinski (www.forestryimages.org)