Grote trilspin is 'nieuwe man'... of erger?
Bericht uitgegeven door Arabel op [publicatiedatum]
De Belgische arachnologische vereniging ARABEL ontving recent via een amateur-fotograaf een foto van een Grote trilspin die een eicocon met zich meedroeg. Niet erg bijzonder, want dat doen trilspinnen nu eenmaal. Bij nader toezien bleek het echter om een mannelijk exemplaar te gaan en dat was volgens de informatie van de arachnologen nog nooit gezien.
Dat gaf uiteraard stof tot speculatie:
- had het mannetje, eventueel met geweld, de cocon "gestolen" van een vrouwtje of had hij hem gevonden en waren we hier getuige van een geval van "mannelijke broedzorg"?
- was hij op eenzelfde manier in het bezit van de cocon gekomen, maar was hij die nu aan het verorberen?
- ging het om een hermafrodiet exemplaar dat zijn eigen cocon aan het meedragen was?
Daarop werd trilspinnen-specialist dr. Bernhard Huber (Zoologisches Forschungsmuseum Alexander Koenig) om raad gevraagd.
Dit was zijn antwoord (vertaald uit het Engels): "Dit is inderdaad een schitterende foto. Normaal zou ik zeggen dat iemand via Photoshop bij wijze van grap een eicocon geplakt had bij een mannetje, maar dit ziet er authentiek uit. Nee, ik heb iets dergelijks nog nooit gezien en ken ook in de literatuur geen enkele verwijzing naar dergelijk gedrag. De meest aannemelijke verklaring lijkt me dat het mannetje de eicocon vond op een moment dat hij niet door het vrouwtje werd meegedragen, ofwel omdat ze de cocon verlaten had of omdat ze hem tijdelijk had opzij gehangen om iets anders te kunnen doen (bv. te eten). Sommige van de eitjes (de witte) zijn duidelijk dood. Ofwel heeft het mannetje ze al leeggezogen, of ze waren niet bevrucht (wat een reden kan zijn voor verlating door de moeder). Aangezien dergelijk gedrag nog nooit werd vastgesteld en in gedachten houdend dat de Grote trilspin zo algemeen en relatief goed gekend is, veronderstel ik dat het mannetje de cocon als "gewone prooi" beschouwde en dat hij de eitjes dus niet speciaal viseerde. Wat ook de verklaring is: deze foto is te gek, heel speciaal!"
Trillen voor je leven
Trilspinnen danken hun naam aan het feit dat ze bij verstoring hevig beginnen te schudden in hun web. Op die manier maken ze hun kwetsbare achterlijf moeilijker "grijpbaar" voor aanvallers. Wanneer die een poot van de spin te pakken krijgen, is dat veel minder problematisch. De trilspin stoot met gemak zo'n poot af en kan dan op de vlucht terwijl de aanvaller met een nog steeds bewegende poot achterblijft. Dat systeem passen bijvoorbeeld ook Hooiwagens toe. Bij de gewervelde dieren is vooral bekend hoe hagedissen hun staart afbreken wanneer die gegrepen wordt.
Exoot
Weinig mensen weten het, maar onze zeer algemene Grote trilspin is een ingevoerde soort uit zuidelijke gebieden. Honderd jaar geleden was het hier nog een zeldzaamheid, maar tegenwoordig wordt ze in vrijwel elk huis aangetroffen. De Grote trilspin wordt ook wel eens Hooiwagenspin genoemd omdat ze er door haar lange, dunne poten wat op een hooiwagen gelijkt. Hooiwagens behoren echter tot een andere dierenorde en zijn dus geen spinnen. Zij kunnen bijvoorbeeld geen spinnenzijde produceren.
Tekst: Koen Van Keer, Belgische arachnologische vereniging ARABEL
Foto: Richard Louvigny, ARABEL-beeldbank