Recordpoging ‘woelmuizen pluizen’ van start

Door het uitpluizen van braakballen krijgen we een beeld van de samenstelling van de muizenbevolking. Maar wat is eigenlijk een braakbal?

Wat is een braakbal?

Braakballen, vaak ook wel uilenballen genoemd, zijn uitgebraakte ballen van onverteerbare voedselresten, zoals botjes, haren en veren, die een dier na het verteren van zijn prooi uitspuwt. Voor het NEM Verspreidingsonderzoek Muizen worden braakballen van kerkuilen gebruikt. Deze uilen zijn minder kieskeurig in de muizensoorten die ze eten en dus kunnen alle soorten in een braakbal worden aangetroffen. Omdat de muis in zijn geheel verorberd wordt door de uil kunnen de volledige schedelresten in een braakbal worden aangetroffen. Aan de hand van deze resten kan vervolgens worden vastgesteld welke muizensoort het was. Deze informatie, in combinatie met de gegevens over de verzamellocatie van de braakballen, geeft een beeld van de verspreiding van muizen.

(Woel)muizen in het veenweidegebied

In het project VeenVitaal wordt de ecologie en verspreiding van de noordse woelmuis onderzocht in het veenweidegebied rond Amsterdam. De braakballen die tijdens deze ‘kerkuilenbraakballenpluismiddag’ werden geplozen waren afkomstig uit de Houtrak en Spijkerboor.

Uit de Houtrak werden 826 prooien gedetermineerd. Veldmuis en huisspitsmuis vormen hier samen driekwart van het dieet. Dit zijn de twee dominante soorten in het reguliere agrarisch gebied. Bosspitsmuis en noordse woelmuis maken vijftien procent uit en wijzen op een meer gevarieerde, vochtige vegetatie.

In Spijkerboor bleek het menu veel gevarieerder. Meer dan de helft van de 411 prooien bestond uit soorten als noordse woelmuis en bosmuis, en als kers op de taart maar liefst acht waterspitsmuizen. Het ‘agrarische’ koppel veldmuis en huisspitsmuis maakte slechts een kwart uit van het kerkuilenmenu.

Recordpoging woelmuizen pluizen

Jaarlijks worden er in het kader van NEM Verspreidingsonderzoek Muizen zo’n 30.000 woelmuizen geplozen. De ambitie in 2025, het Jaar van de woelmuis, is om dit aantal flink te verhogen. Met het pluizen van 1.237 prooidieren in Amsterdam is het Jaar van de woelmuis echt begonnen, en dit aantal stijgt hopelijk snel.

Pluis je mee?

Pluizers die al meedoen aan het verspreidingsonderzoek doen automatisch mee aan de recordpoging door het insturen van het gebruikelijke registratieformulier en de schedeltjes. Ook anderen kunnen meedoen en helpen om het record te verbeteren. Pluis jij braakballen, bijvoorbeeld met een zoogdierwerkgroep of lokale afdeling van KNNV of IVN? Vul dan het pluisformulier (pdf: 187 kB) in en mail het ons. De winnaar ontvangt aan het einde van het jaar een unieke woelmuistrofee!

Meer informatie

• Kijk voor meer informatie over het Jaar van de woelmuis op de website van de Zoogdiervereniging.

Tekst: Eveline van der Jagt en Nico Jonker, Zoogdiervereniging
Foto’s: Eveline van der Jagt; Matty Berg