Beresterke tool: nieuwe radar kan conflict tussen beer en mens voorkomen

De tool biedt een nieuwe manier om het conflict tussen mens en dier aan te pakken. De Human-Bear Conflict Radar is een digital twin, een soort digitale kopie van een echte fysieke werkelijkheid. De digital twin is ontworpen om conflicten tussen mensen en beren op het moment zelf, in realtime, te monitoren en te voorspellen. Deze tool is ontwikkeld als onderdeel van het Nature FIRST-project. Het heeft als doel om tijdig informatie te verstrekken over de verspreiding van een beer, zodat mensen weten waar beren zich mogelijk bevinden en conflicten zo kunnen worden voorkomen. Digital twins worden al veel gebruikt in de productie en techniek. De Human-Bear Conflict Radar is een van de eerste prototypes van een digital twin in de ecologie.

Beladen debat

De Euraziatische bruine beer (Ursus arctos arctos) is een grote omnivoor die zich goed kan aanpassen aan de omgeving. Door klimaatverandering, versnippering van habitats en een toenemende bevolking in het leefgebied van beren, komt het dier steeds vaker in conflict met mensen. De imposante beren veroorzaken vaak schade aan eigendommen wanneer ze zich in de buurt van bewoond gebied wagen op zoek naar voedsel, zoals bijenkorven, vee en fruitbomen. Vermoedelijk doen ze dit door een gebrek aan natuurlijke voedselbronnen.

Ze kunnen ook een direct gevaar vormen voor mensen, zoals blijkt uit de recente dood van een man na een aanval van een beer in Slowakije. De laatste jaren is het aantal berenaanvallen toegenomen. Dergelijke tragedies maken de kwestie van conflicten tussen mensen en beren extra emotioneel beladen. Dit heeft op zijn beurt geleid tot de goedkeuring van controversiële maatregelen, zoals het afmaken van beren of het gericht jagen op zogenaamde 'probleemberen'.

Realtime oplossingen

De Human-Bear Conflict Radar is ontwikkeld om natuurbeschermers en zogenaamde berenteams te ondersteunen bij het nemen van maatregelen om conflicten te verminderen, zonder de lokale berenpopulaties in gevaar te brengen. De radar werkt met realtime meldingen van conflicten tussen mens en beer. Deze worden ingevoerd met behulp van gegevensverzamelingsapp Cluey. De radar toont vervolgens de laatst bekende locatie van de actieve beer en een voorspelde bewegingsradius. Dit helpt berenresponsteams om de beer te lokaliseren als hij bijvoorbeeld verplaatst moet worden. De radar gebruikt deze informatie ook om het risico op conflicten in de omgeving van de beer te voorspellen, op basis van historische gegevens over conflicten tussen mens en beer en informatie over de lokale leefomgeving.

De Human-Bear Conflict Radar is een digital twin die zich onderscheidt van andere modellen door de koppeling met realtime gegevens. Hierdoor kan het model zijn informatie automatisch bijwerken zodra er gegevens worden verzameld, in plaats van te wachten tot een onderzoeker ze heeft geanalyseerd, zoals bij de meeste andere modellen. Daarom hebben digital twins het potentieel om een sterk hulpmiddel te zijn voor natuurbeschermers en andere organisaties die zich bezighouden met het beheer van wilde dieren. Ze kunnen actuele informatie verschaffen, zelfs voor snel veranderende systemen.

Digital twins in de ecologie

Anna Davison doet haar promotieonderzoek bij Wageningen University & Research naar het gebruik van digital twins in de ecologie. Volgens haar is de Human-Bear Conflict Radar een belangrijke stap in de richting van een breder gebruik. Anna: "De toepassing van digital twins in de ecologie is een spannend en nieuw gebied om in te werken. Niet in de laatste plaats door de focus op het bouwen van deze tools om acute problemen aan te pakken. We hebben veel geleerd over het proces van het bouwen van digital twins in samenwerking met onze veldpartners tijdens het Nature FIRST-project. Ik wil dat werk verder uitbreiden in de laatste jaren van mijn PhD."

Op dit moment is de Human-Bear Conflict Radar alleen beschikbaar voor het berenteam van de Bulgaarse Academie van Wetenschappen, dat betrokken is bij het Nature FIRST-project. Dit is om de voorspellingen van dit instrument verder te testen en gevoelige gegevens te beschermen. Geplande ontwikkelingen zijn onder andere het verbeteren van de voorspelling van het berenrisico door gebruik te maken van expertkennis van de ecologie van beren, zoals triggers voor winterslaap, en realtime tekenen van de aanwezigheid van beren, zoals voetafdrukken en uitwerpselen. Er wordt ook onderzocht of het mogelijk is om de conflictvoorspelling van de radar beschikbaar te maken voor lokale gemeenschappen ter ondersteuning van 'bear smart communities'. Dit zijn initiatieven uit de gemeenschap die conflicten verminderen op een manier die zowel mensen als beren ten goede komt.

Meer informatie

• Op de website van Nature FIRST is meer te lezen over dit project.

Tekst en beeld: Anna Davison, Wageningen University & Research