Recreatiezonering in het Leenderbos: natuurbescherming en natuurbeleving

Vroeger was het Leenderbos vooral een productiebos voor hout. Een deel van de originele heide en zandverstuivingen is hier in het begin van de twintigste eeuw bebost. Later heeft het gebied steeds meer natuurwaarde gekregen en is ook recreatie belangrijk geworden.

Recreëren in de natuur

Er lopen nu veel wandel-, fiets- en ruiterpaden door het gebied. Er zijn hier ook andere recreatievoorzieningen voor de mens. Recreanten weten de natuur hier goed te vinden. Dit verstoort soms het evenwicht tussen natuur en recreatie. Recreatie oefent namelijk een grote druk uit op kwetsbare natuur. Om deze balans terug te brengen, en om ervoor te zorgen dat we allemaal van de natuur kunnen blijven genieten, maken veel natuurorganisaties in Brabant gebruik van recreatiezonering. Zo ook Staatsbosbeheer die verantwoordelijk is voor het beheer in dit gebied.

Boswachter Erik Schram vertelt over recreatiezonering (Bron: Provincie Noord-Brabant)

Recreatiezonering

Recreatiezonering is het geleiden van bezoekers om de aanwezige natuur te beschermen. De reden hiervoor is dat de meest kwetsbare natuur nu eenmaal niet geschikt is voor recreatie. Om als mens de natuur toch te beleven, is het evenwicht tussen natuurbescherming en natuurbeleving belangrijk. Hiervoor worden er in het natuurgebied bepaalde zones aangewezen. In de ene zone staat natuur voorop. Dit is meestal een rustgebied voor dieren, zonder recreatievoorzieningen voor de mens. Hier is de natuur kwetsbaar en heeft meer bescherming nodig.

De andere zone is juist meer gericht op natuurbeleving voor de recreant. Dit is vaak een zone waar intensieve recreatie mogelijk is, zoals een hondenlosloopgebied of een evenementenlocatie. Tussen deze twee uiterste zones in, liggen ook andere zones met elk een eigen toegestane mate van recreatie. Om dit te bereiken zijn paden verlegd, is er gewerkt aan de bereikbaarheid van het gebied en hebben recreatievoorzieningen een andere plek gekregen. Met deze kaders is het mogelijk om van de natuur te blijven genieten en de kwetsbare natuur de kans te geven te herstellen. De perfecte combinatie van natuurbescherming en natuurbeleving.

Natura 2000-gebied

Het Leenderbos en de Groote Heide kenmerken zich door naaldbos, heide, vennen en stuifduinen. Deze gevarieerde natuur wordt doorsneden door verschillende beken, zoals de Tongelreep. Tijdens een bezoek tref je regelmatig een ander uitzicht, waardoor je niet snel verveelt raakt. Deze twee natuurgebieden lenen zich daarom goed om eindeloos in rond te zwerven.

De twee natuurgebieden zijn samen onderdeel van het grotere Natura 2000-gebied Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux. Dit gebied ligt tussen Eindhoven, Luyksgestel, Het Belgische Achel en Soerendonk. Het gebied bestaat daarnaast ook uit de beekdalen van de Run, Keersop, Dommel, Tongelreep en Strijper Aa. Als aangewezen beschermingszone volgens de Vogel- en Habitatrichtlijn, wordt de biologische diversiteit in dit gebied behouden en verbeterd. De dier- en plantensoorten die hier leven en extra beschermd worden, zijn de zeldzame drijvende waterweegbree, de kamsalamander, de nachtzwaluw en de beekprik.

Meer informatie

• Lees meer over het Natura 2000-gebied Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux

Tekst: Provincie Noord-Brabant
Foto: Tom Heijnen, Saxifraga
Video: Provincie Noord-Brabant