Patenten kunnen illegale wildhandel voorspellen

De handel in wilde soorten is wereldwijd de vierde grootste illegale markt, met een geschatte waarde van twintig miljard dollar per jaar. Om uitbuiting van wilde soorten te voorkomen, moeten we de trends in deze handel beter begrijpen. Dit inzicht hebben wetenschappers van de Universiteit Oxford gekregen door te kijken naar patenten op wilde dieren, met bijdragen van Susanne Masters, gastonderzoeker bij Naturalis.

Patenten op wilde dieren? 

Patenten, of octrooien, geven bedrijven exclusieve rechten op een product of uitvinding. Vaak vragen bedrijven patenten aan op producten waarvan ze verwachten dat ze populair worden. Veel wildhandel heeft strenge regels of is zelfs helemaal verboden, maar bedrijven proberen evengoed patenten te verkrijgen op producten als medicijnen van ivoor of schubben. 

Onderzoek naar patenten

Het Oxford Martin Programme on Wildlife Trade onderzocht meer dan 27.000 patenten op zes diersoorten, aangevraagd van 1970 tot 2020. Masters was verantwoordelijk voor de selectie. Neushoorns, schubdieren en beren zijn opgenomen omdat ze regelmatig centraal staan in de media als het gaat om wildhandel. Ze selecteerden ook soorten die wat minder aandacht trekken, maar net zo belangrijk zijn: de cordyceps-rupsschimmel, de degenkrab en de steur. 

"Hun bloed wordt gebruikt om medische producten zoals vaccins en insuline te steriliseren. Wilde degenkrabben worden gevangen, er wordt een aanzienlijk deel van hun bloed afgenomen, en ze worden weer vrijgelaten. Ze overleven dit proces niet allemaal. Degenkrabben hebben het massa-uitsterven van dinosauriërs overleefd, maar de menselijke handel in hun bloed overleven ze misschien niet."

^{Susanne Masters, gastonderzoeker bij Naturalis, over degenkrabben}

Cordy-wat?

Cordyceps is een schimmel die insecten, waaronder rupsen, infecteert om hun gedrag te manipuleren. Uiteindelijk groeit de schimmel door hun hoofd naar buiten, hieraan komen de rupsen te overlijden. Ze kunnen zo bijvoorbeeld insecten bestrijden die slecht zijn voor gewassen of begroeiing. In de wildhandel is de cordyceps gewild omdat ze geneeskundige krachten zouden hebben. Naturalis heeft een cordyceps-rups in de collectie, waarvan de fungus en de rups zijn opgesplitst. 

Meer, meer, meer…

Uit het onderzoek blijkt dat octrooien op producten van wilde dieren elk jaar enorm zijn gegroeid, met wel 130 procent. Dit is meer dan de gemiddelde groei van andere patenten. Amy Hinsley, een van de Oxford onderzoekers, zegt hierop: "De handel in wilde dieren werkt net als iedere andere handel. Bedrijven zijn constant op zoek naar nieuwe manieren om van dieren te profiteren, van medicijnen gemaakt van neushoorns tot kweekmethoden van schubdieren." 

Handel in neushoornhoorns

Neushoorn-handel is al verboden sinds 1993, maar toch blijven de patentaanvragen komen. In 2008 was er een piek in patentaanvragen op medicijnen gemaakt van neushoornhoorns. Hetzelfde jaar was er een piek in illegale neushoornstroperij. Bedrijven hoopten dus dat het verbod opgeheven zou worden, of ze waren van plan om illegaal verkregen hoorns te gebruiken. Zo geven patenten inzicht in de populariteit van bepaalde dieronderdelen, maar ook in onze relaties met wilde dieren. 

Susanne Masters

Masters doet bij Naturalis onderzoek naar wildhandel in orchideeën. Ze ontdekte dat patenten op eetbare orchideeën een teken kunnen zijn van beginnende handel in deze plant. De vervolgstap was om te kijken of dit voor andere wilde soorten ook zo was, wat leidde tot het Oxford-onderzoek. "Patenten geven ons een inzicht in onze geschiedenis van wilde soorten, maar het heeft ook een voorspellende kracht. Belangrijker nog: de kans om de goede keuzes te maken om de toekomst zo te vormen dat we wilde soorten kunnen beschermen." aldus Masters. 

Toekomst is hoopvol

Het Oxford-onderzoek biedt hoop voor de toekomst: we bezitten nu tools om de handel en oogst van dierproducten beter te begrijpen, evenals de betrokken partijen en hun motivaties. Zo weten we beter wat voor impact menselijk handelen heeft en zal hebben op de natuur, en kunnen we bedrijven helpen met het ontwikkelen van milieuvriendelijke en winstgevende producten.

Meer informatie

• Lees originele artikel Early warning of trends in commercial wildlife trade through novel machine-learning analysis of patent filing

Tekst: Maud Brummans, Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Getty Images; Susanne Masters; Naturalis Biodiversity Center