Elke euro die we nu investeren in natuur bespaart 16 euro aan noodhulp later

De aarde warmt op en de gevolgen zijn overal zichtbaar. Van verwoestende orkanen tot overstromingen dichtbij huis, de natuur schreeuwt om aandacht. Juni was opnieuw de warmste maand op aarde ooit gemeten. Orkaan Beryl was de heftigste orkaan zo vroeg in het jaar gemeten. De vele regenval zorgt ervoor dat bomen verdrinken en er overstromingen zijn. Dit zijn geen losse incidenten meer, maar de grimmige realiteit van een wereld in brand.

Door klimaatverandering zijn er meer en intensere natuurrampen. Het Rode Kruis moet steeds vaker en op meer plekken hulp bieden. Maar niet als we de natuur als oplossing omarmen. Met meer groen zijn er minder rode jassen ter plaatse nodig. De kennis van natuurorganisaties kan hier een cruciale rol spelen.

De oplossingen zijn simpel, maar overheden reageren knarsetandend traag. Als we mensen bij dreigende overstroming op tijd uit hun huis evacueren naar een veilige plek, redden we mensenlevens. Als we meer groene plekken maken in steden, beschermen we mensen tegen dodelijke hitte. Een goede voorbereiding is het halve werk.

Win-win-win

De natuur is onze grootste bondgenoot in de strijd tegen toenemend extreem weer. Natuurlijke oplossingen zijn simpel, goedkoop en ze redden mensenlevens. Mangroves in kustgebieden beschermen de huizen erachter bij een tyfoon, omdat de wortels de golven dempen. Bomen op berghellingen voorkomen modderstromen bij hevige regenval en houden de bodem langer vochtig tijdens droogte, wat resulteert in een gezondere en vruchtbare bodem.

Kronkelende rivieren kunnen veel meer water aan dan rechte kanalen met harde kades. Meer ruimte geven aan rivieren is van levensbelang, zo bleek ook tijdens de verwoestende overstromingen in Duitsland, België en Zuid-Limburg in 2021. De overstroming van de Geul zorgde voor veel schade en overlast, maar de dorpen aan de Maas bleven droog. Naar alle waarschijnlijkheid omdat we in Nederland de rivieren de afgelopen decennia meer de ruimte hebben gegeven (pdf: 4,6 MB), in combinatie met dijkversterkingen.

Natuur- en hulporganisaties zoals het Rode Kruis en WWF zijn er volop mee aan de slag. Zo planten we mangroves in kustgebieden, als natuurlijke barrière tegen tyfoons en stormen. Deze mangroveplanten bevorderen daarnaast ook de biodiversiteit door als kraamkamers voor vissen te dienen. Bossen en gezonde bodems nemen bovendien CO₂ op, wat een extra voordeel is in de strijd tegen klimaatverandering. Het is een win-win-win situatie: meer natuur betekent minder natuurrampen en minder verlies van mensenlevens (pdf: 4,4 MB).

Geldbesparing

Natuurlijke oplossingen zijn niet alleen effectief, ze zijn ook kostenefficiënt. Als we niets doen, zullen volgens berekeningen van het Rode Kruis Klimaatcentrum in 2050 ongeveer 200 miljoen mensen afhankelijk zijn van humanitaire hulp vanwege extreem weer. Dat brengt gigantische kosten met zich mee. Elke euro die we nu investeren in het voorkomen van rampen, bespaart maar liefst 16 euro aan noodhulp in de toekomst (pdf: 2,3 MB). Investeren in natuurlijke oplossingen is dus een investering in mensenlevens, in welzijn en in een leefbare planeet.

Toch zijn deze natuurlijke oplossingen voor veel overheden een blinde vlek. Terwijl het niet alleen een kans is om miljoenen euro’s te besparen, maar ook om mensenlevens te redden. Niet voor niets benadrukten zowel bondskanselier Olaf Scholz als de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur de noodzaak van betere voorbereiding op natuurrampen in respectievelijk Duitsland en Nederland (pdf: 9,6 MB). En zoals Darwin ooit zei: "Niet de intelligentste of de sterkste, maar degene die zich het beste aanpast aan veranderingen zal overleven."

Daarom roepen wij, WWF Nederland en het Nederlandse Rode Kruis, overheden en bedrijven op het klimaatbudget te investeren in natuurlijke oplossingen. Het is tijd om te handelen en de natuur te omarmen als onze bondgenoot in de strijd tegen natuurrampen. Geef preventie de prioriteit, daarmee redden we menslevens.

Meer informatie

• Over Nature-based Solutions.
• Over wat er rondom Nature-based Solutions in Nederland gebeurt.

Tekst: WWF Nederland
Foto's: Joseph Salumata, Rode Kruis Zambia; Inaki Relanzon, Nature Picture Library, WWF