Natuurjournaal 15 juli 2024

Heb jij ze al gezien? Rupsen met een opvallend geel en zwart strepenpatroon. Je kan ze vinden op jacobskruiskruid dat nu overal in bloei staat. Het zijn de rupsen van de sint-jacobsvlinder. Deze zebrarupsen eten uitsluitend van jacobskruiskruid, een plant die voor ons giftig is. De rupsen hebben er echter geen problemen mee, ze hebben zelfs als bijkomend voordeel dat ze er zelf giftig van worden. En dat laten ze duidelijk weten met hun geel-zwart gestreepte pak, net zoals bijvoorbeeld wespen en bijen dat doen. Een merel krijgt flinke buikpijn als hij zo'n rups opeet en laat dat de volgende keer wel uit zijn hoofd. De sint-jacobsvlinder, die later deze zomer uit de pop komt, heeft nog steeds gif in zijn lijf. Ook de vlinder maakt dat kenbaar, maar wel op een andere manier. Zijn vleugels zijn rood met zwart, en ook dat is in de natuur een signaal voor giftigheid. 

Aan slootkanten en oevers zijn tussen hoog en weelderig groen de roze bloemen van het harig wilgenroosje te zien. Als je de bloem wat beter bekijkt, zie je dat hij viertallig is. Alles in vieren. Vier tere, roze bloemblaadjes die in het midden ingesneden zijn, vier lange meeldraden en vier korte, en in het midden steekt de kruisvormige stempel uit die dus ook weer in vieren is verdeeld. De bloemen zien er eigenlijk heel anders uit dan die van het wilgenroosje – de harigheid is dus niet het enige verschil. Die bloeit bijvoorbeeld met een bloempluim bovenaan de stengel, terwijl de bloemen van het harig wilgenroosje verspreid aan de stengels tussen het blad staan.

Tekst: Ineke Radstaat en Nienke Lameris, Nature Today
Foto's: Kars Veling, De Vlinderstichting; Willem van Kruijsbergen, Saxifraga